Arbobeleidsplan maken, inhoud en een voorbeeld

Arbobeleidsplan verplicht?

Een arbobeleidsplan is indirect verplicht voor alle bedrijven met personeel. Volgens de Arbowet moet je namelijk zorgen voor veilig en gezond werk. Omdat de arbeidsomstandigheden binnen bedrijven flink kunnen verschillen, moet je een eigen arbobeleid opstellen en uitvoeren. Dit beleid leg je vast in een plan: het arbobeleidsplan. Ook wel arboplan genoemd.

Doel arbobeleidsplan

Met een arbobeleidsplan weet je wat je bedrijf precies moet doen om gezonde en veilige arbeidsomstandigheden te bereiken en te behouden.

Goed arbobeleid is meer dan alleen voldoen aan een verplichting. De voordelen van goed arbobeleid zijn groot. Het zorgt ervoor dat werknemers langer inzetbaar zijn en met plezier hun werk kunnen doen. Daarmee voorkom je uitval en beperk je ziekte­verzuim. En dat bespaart je heel wat geld en gedoe.

Verplichte onderdelen arbobeleid

Je arbobeleid moet in ieder geval de volgende onderdelen bevatten:

• Risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) 
• Ziekte­verzuim­beleid
• Bedrijfshulpverlening (BHV)
• Preventiemedewerker
• Periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek (PAGO)

Deze onderdelen komen dan ook terug in je arbobeleidsplan. Je beschrijft wat jouw bedrijf heeft gedaan en nog steeds doet om zich aan deze verplichtingen te houden. Daarmee krijg je een mooi totaaloverzicht van je arbobeleid. Een handig document waar je altijd op terug kan grijpen. 

Een zieke werknemer?

Verzuim van personeel betekent vaak extra admini­stratie en kosten. Je wilt het liefst dat medewerkers snel weer aan de slag gaan. Een verzuim­verzekering helpt je bij de aanpak van verzuim.

Beperk je risico's

Inhoud arbobeleidsplan

Wat staat er precies in een arbobeleidsplan? Beschrijf in ieder geval hoe de volgende zaken binnen jouw bedrijf geregeld zijn.

1. Risico-Inventarisatie en -Evaluatie (RI&E)

Je bent als werkgever verplicht om de risico’s voor je personeel in kaart brengen. Dat doe je met een Risico-Inventarisatie en -Evaluatie, afgekort RI&E of RIE. Je benoemt, eventueel met de hulp van een professional, alle veiligheids- en gezondheidsrisico's op alle werklocaties.

Vervolgens beschrijf je in een plan van aanpak welke maatregelen je neemt om die risico's aan te pakken. Deze maatregelen kun je ook opnemen in je arbobeleidsplan. Afhankelijk van de grootte van je bedrijf moet je gebruikmaken van een bepaald soort RI&E. Op de website van het Steunpunt RI&E-instrumenten lees je daar meer over.

2. Ziekte­verzuim­beleid

Hoe gaat jouw bedrijf om met ziekte­verzuim? Een verzuim­beleid is verplicht voor elk bedrijf met personeel. Met een goed beleid kun je zieke werknemers op de juiste manier helpen en samenwerken aan hun re-integratie. Neem je verzuim­beleid dus op in je arboplan.

Een belangrijk onderdeel van je verzuim­beleid is het opstellen van een verzuim­protocol voor je personeel. Hierin staan alle stappen bij verzuim - vanaf de ziekmelding tot de betermelding. Je volgt daarbij de regels uit de Wet verbetering poortwachter. 

Vooral bij langdurig verzuim moeten jij en je werknemer de juiste stappen volgen. Dit bevordert het herstel van je zieke werknemer en je voorkomt vervelende loonsancties.

Bij de begeleiding van zieke werknemers moet je zorgen voor deskundige ondersteuning. Bijvoorbeeld via een arbodienst of bedrijfsarts.

3. Bedrijfshulpverlening (BHV)

Een ander belangrijk onderdeel van je arbobeleidsplan is BHV. Hoe is de bedrijfshulpverlening geregeld binnen jouw bedrijf? Voor de veiligheid van zowel werknemers als gasten moet je zorgen voor voldoende bedrijfshulpverleners (BHV’ers).

Ieder bedrijf in Nederland is wettelijk verplicht om een of meerdere BHV’ers te hebben. Het aantal BHV’ers dat je nodig hebt, is afhankelijk van de risico’s binnen je bedrijf. Zorg dat deze medewerkers een speciale BHV-opleiding krijgen en regelmatig een herhaalcursus volgen. 

Een getrainde bedrijfshulpverlener (BHV’er) weet direct wat hij moet doen als het mis gaat. Hij geeft eerste hulp bij ongevallen (EHBO), kan een beginnende brand bestrijden en heeft geleerd een gebouw of terrein te ontruimen. Ook weet hij welke hulpdiensten hij moet inroepen wanneer dit nodig is.

Leg vast wie er in actie komt bij een noodsituatie. Denk ook aan vluchtroutes bij een ontruiming. Lees meer over het maken van een bedrijfsnoodplan.

4. Preventiemedewerker

Voorkomen is beter dan genezen. Daarom is er nog een verplichting voor bedrijven. Het aanstellen van een preventiemedewerker. Dit is een medewerker die op de hoogte is van de risico’s in je bedrijf en helpt bij het voorkomen van gevaarlijke situaties. 

Je bent verplicht om ten minste één werknemer aan te wijzen als preventiemedewerker. Beschrijf in je arbobeleidsplan wie de preventiemederker is binnen jouw bedrijf en wat zijn specifieke taken zijn.

Deze medewerker moet voldoende kennis en ervaring hebben om de preventietaken goed te kunnen uitvoeren. Als je onderneming 25 werknemers of minder heeft, mag je als ondernemer zelf de preventiemedewerker zijn.

5. Periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek (PAGO)

Benoem in je arboplan ook welke mogelijkheden er zijn voor een gezondheidscheck. Werknemers hebben in ieder geval recht op een periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek (PAGO). 

Tijdens een PAGO kijkt een bedrijfsarts of er gezondheidsproblemen zijn door het werk. Vaak gaat het om een vragenlijst, maar het kan bij risicovolle beroepen ook gaan om lichamelijk onderzoek, zoals een gehoortest. Werknemers zijn niet verplicht om mee te werken aan een PAGO.

Naast een PAGO heb je ook een PMO. Dat is een preventief medisch onderzoek en kan ingezet worden om lichamelijke klachten door werk te voorkomen.

6. Arbeidsongevallen

Beschrijf ook hoe je bedrijf omgaat met arbeidsongevallen. Volgens artikel 9 uit de Arbowet moet je een arbeidsongeval registreren als het ongeval leidt tot meer dan drie werkdagen verzuim. 

Je kunt daarvoor een ongevallenmeldingsformulier gebruiken - neem deze ook op in je arbobeleidsplan. Een werknemer die betrokken is bij een ongeval kan samen met zijn leidinggevende dit formulier invullen. Als een ongeluk leidt tot ziekenhuisopname, blijvend letsel of zelfs een sterfgeval, dan moet je dit ongeval melden bij de Arbeidsinspectie.

7. Arbodienst of bedrijfsarts 

Zoals gezegd moet je als werkgever zorgen voor deskundige ondersteuning bij de uitvoering van je arbobeleid. Beschrijf dus ook welke ondersteuning er beschikbaar is voor jou en je werknemers. Bijvoorbeeld een individuele bedrijfsarts of meerdere deskundigen via een arbodienst.

Meer onderwerpen voor je Arboplan 

In je Arboplan of Arbobeleidsplan kun je ook nog de volgende zaken beschrijven:

• Hoe je omgaat met agressie en geweld op het werk
• Hoe je omgaat met seksuele intimidatie
• De toegang tot een vertrouwenspersoon
• Het voorkomen van psychisch verzuim (onderdeel verzuim­beleid)
• De regels voor werktijden, pauzes en overwerk.

Voorbeeld arbobeleidsplan

Hoe ziet een arbobeleidsplan er precies uit? Online zijn er verschillende documenten beschikbaar die je als voorbeeld of sjabloon kunt gebruiken. Neem de inhoud niet klakkeloos over, maar pas de regels volledig aan naar de arbeidsomstandigheden binnen jouw bedrijf.

• Ter inspiratie: bekijk bijvoorbeeld een concept arbobeleidsplan in PDF van onderwijsinstelling O2A5. 
  • In dit voorbeeld arbobeleidsplan vind je ook een organogram met de rolverdeling binnen het bedrijf en een formulier om ongevallen of incidenten te melden (ongevallenmeldingsformulier).
• Of gebruik een sjabloon Arbobeleidsplan in Word (docx) van het sectorinstituut Transport en Logistiek en pas hem aan naar je eigen omstandigheden.

Voorbeeld arbobeleidsplan branche

Kijk of er binnen jouw sector een voorbeeld arbobeleidsplan is opgesteld, bijvoorbeeld door een branche-organisatie. Volg bij het maken van je arboplan ook de mogelijke richtlijnen in de verplichte cao voor jouw branche.

Arboplan gebruiken

Als je arboplan eenmaal klaar is, kun je het gaan inzetten binnen je bedrijf. Beschouw het niet alleen als een verplicht document dat vervolgens in de spreekwoordelijke la verdwijnt. Zorg ervoor dat het plan wordt toegepast binnen je bedrijf. 

Als werkgever of leidinggevende ben je verantwoordelijk voor een goede uitvoering, maar je kunt ook een preventiemedewerker vragen om je hierbij te ondersteunen. Hij of zij kan toezien op een goede uitvoering van het arboplan.

Arboplan: opleiding en instructies personeel

Zorg dat je werknemers op de hoogte zijn van het arboplan. Zij moeten de arbeidsrisico's goed kennen en weten hoe ze hiermee om moeten gaan. Geef dus de nodige opleiding, voorlichting en instructies. Dit is ook een verplichting volgens de Arbowet. Leg de belangrijkste instructies ook vast in je arboplan.

Vertel je werknemers niet alleen over de risico’s, maar wijs ze ook op de maatregelen om risico's te voorkomen of beperken. Je moet de gegeven voorlichting en instructies kunnen bewijzen. Registreer welke personen de instructies hebben gegeven en ontvangen. Zo voorkom je later arbeidsconflicten en schadeclaims na een arbeidsongeval.

Arboplan in personeels­handboek

Neem het arbobeleidsplan op in een personeels­handboek of bedrijfsreglement. Zorg dat iedereen een actuele versie ontvangt. Ook als je een nieuwe werknemer in dienst neemt, moet je zorgen voor deze informatie. Het liefst al voor de eerste werkdag. Neem het plan jaarlijks door en werk het arboplan regelmatig bij, zeker als er weer iets verandert binnen je bedrijf.

Zorg dat je werknemers gezond zijn én blijven. Gebruik de checklist verzuim voorkomen. 

Vragen over Arbobeleidsplan bedrijf

• Welke onderdelen in een Arbobeleidsplan zijn verplicht?

  Pas in ieder geval de regels toe uit de Arbowet en het Arbobesluit. Dat betekent dat je zorgt voor een Risico-Inventarisatie en -Evaluatie (RI&E), een plan van aanpak en een verzuim­beleid. Regel ook de juiste ondersteuning bij de uitvoering van je beleid. Schakel een preventiemedewerker, BHV'ers en een arbodienst in en geef werknemers toegang tot een medisch onderzoek (PAGO). Leg dit allemaal vast in je eigen Arbobeleidsplan.

• Wat is de Arbowet?

  Arbowet is een afkorting van Arbeidsomstandighedenwet. In deze wet staan de belangrijkste regels over veilig en gezond werken. Als werkgever moet je de Arbowet toepassen. Dat betekent dat je zorgt voor een veilige werkplek voor je personeel. Je bent verplicht een goed arbobeleid te voeren om je werknemers te beschermen.

• Wat zegt de Arbowet over thuiswerken?

  Volgens de Arbowet moet je als werkgever elke arbeidsplaats betrekken in je arbobeleid. Ook de thuiswerkplek. Je moet bijvoorbeeld checken of de thuiswerkplek ergonomisch is ingericht. Hoe kun je hiervoor zorgen? Lees meer over thuiswerken en de Arbowet.

• Arbo en verzekeringen, wat is verplicht?

  In de Arbowet staat dat je deskundige ondersteuning moet regelen op het gebied van gezond en veilig werken. Je zou daarvoor een arbodienst kunnen inschakelen of zelfstandige arbodeskundigen. Je kunt bijvoorbeeld kiezen voor een verzuim­verzekering met arbodienstverlening. Dan ben je direct voorzien van de juiste begeleiding bij verzuim en krijg je een vergoeding als je werknemer ziek is.

Groeien met personeel

Samen met personeel werk je aan de groei van je bedrijf. Wil je weten wat daarbij in de weg kan staan? Met een adviseur breng je dit in kaart.

Vraag advies