Hitteplan voor je personeel maken

Wat is een hitteplan?

In een hitteplan of hitte­protocol staan de belangrijkste maatregelen die genomen moeten worden zodra er sprake is van aanhoudende warmte op de werkplek.

Hitteplan verplicht?

Volgens de Arbowet moet jij zorgen voor een ‘behaaglijk werkklimaat’.

Je kunt allerlei verkoelende maatregelen nemen om je personeel te helpen in de zomer. Bij een hittegolf kun je bijvoorbeeld een tropenrooster in werking stellen.

Hieronder vind je een uitleg van de belangrijkste begrippen rondom warmte én handige tips voor het maken van je eigen hitteplan.

Veilige werkomgeving

Wil je werknemers een veilige werkomgeving bieden en aan de eisen van Arbowet, brandweer, gemeente en verzekeraar voldoen? Regel dan een preventie­abonnement.

Aan de slag

Nationaal Hitteplan

In Nederland kennen we het Nationaal Hitteplan. Dit plan is met name bedoeld voor bedrijven en instellingen in de zorgsector die te maken hebben met kwetsbare doelgroepen, zoals ouderen, zwangere vrouwen en zieken.

Bij een grote kans op aanhoudend warm weer geeft het KNMI (Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut) samen met het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) een waarschuwing af aan de zorgsector, zodat er op tijd maatregelen genomen kunnen worden.

Landelijke tips Hitteplan

Op basis van de verwachte risico’s worden dan landelijk tips gegeven zoals:

• blijf voldoende water drinken
• draag dunne kleding
• zoek de schaduw op en vermijd inspanning.

Je kunt jouw eigen hitteplan laten aansluiten op het Nationaal Hitteplan. 

Hittegolf

Het Nationaal Hitteplan staat los van de term hittegolf. Er is pas sprake van een officiële hittegolf als het in een periode van minimaal 5 dagen minstens 25 graden is, waarvan op 3 dagen minstens 30 graden (gemeten door het KNMI in De Bilt).

Hittegolf in hitteplan

Je kunt de term hittegolf en bijbehorende berekening wel als uitgangspunt nemen voor je eigen hitteplan. Als er dan sprake is van een hittegolf dan weten jij en je werknemers welke verkoelende maatregelen er getroffen moeten worden.

Tropenrooster

Een tropenrooster is een aanpassing van de werktijden vanwege het warme weer. De aangepaste werktijden kun je zelf bepalen in overleg met je personeel.

Pauze

Het is bijvoorbeeld slim om werknemers op het heetst van de dag een lange pauze te geven. Misschien is werken van 8:00 tot 12:00 uur en/of van 16:00 tot 19:00 uur wel mogelijk.

 

Het is goed dit vooraf vast te leggen in je hitteplan en dit te delen met je werknemers. Als de werktijden van het tropenrooster in strijd zijn met de afspraken in je cao of de individuele arbeids­overeenkomst, moeten je werknemers wel tekenen voor akkoord. Als je hen minder laat werken, zullen zij sneller geneigd zijn akkoord te gaan.

Temperatuurgrens voor hitteplan en tropenrooster

Je kunt als bedrijf zelf bepalen wanneer een hitteplan en tropenrooster in werking treden. Zo kun je de term hittegolf als uitgangspunt nemen of een grens bepalen van bijvoorbeeld 25 of 30 graden op de werkplek.

Arbowet

In de Arbowet staat dat de temperatuur op de werkplek geen schade mag veroorzaken aan de gezondheid van je personeel.

Als je verkoelende maatregelen kunt nemen, bijvoorbeeld via airconditioning, kun je de werkplek altijd behaaglijk houden. In dat geval hoef je geen tropenrooster in te stellen en kunnen je werknemers gewoon doorwerken.

RI&E en hitte tijdens werk

Om uit te zoeken wat per werkplek de grenzen zijn voor een goede gezondheid, kun je een Risico-Inventarisatie en -Evaluatie (RI&E) laten uitvoeren. Dit is trouwens verplicht voor ieder bedrijf met personeel. Je moet alle gezondheidsrisico's in kaart brengen en aanpakken.

Je kunt een preventiemedewerker inzetten om je te helpen bij het maken en uitvoeren van je hitteplan. Hij kan samen met jou de temperatuur en werkomstandigheden in de gaten houden.

Houd je ook aan deze arboregels bij thuiswerken.

Voorbeeld hitteplan

Maar wat zet je nu precies in het hitteplan? Het is goed allereerst te beschrijven wanneer het hitteplan in werking treedt, bij welke temperaturen of omstandigheden.

Duidelijke regels warmte op het werk

Daarna kun je de maatregelen opsommen die er genomen moeten worden, zodra dit het geval is. Probeer het niet te lang te maken en bijvoorbeeld 8 tot 10 duidelijke regels op te stellen.

Je kunt kiezen uit de volgende voorbeelden:

1. Er mag geen zwaar werk gedaan worden. Namelijk: ... (vul in wat van toepassing is binnen jouw bedrijf).
2. Er moet minimaal om de twee uur gepauzeerd worden. Neem pauzes van minimaal 10 minuten in een koele omgeving (schaduw).
3. Het tropenrooster treedt in werking bij een temperatuur van 30 graden of meer op de werkplek. Er mag dan niet gewerkt worden tussen 12:00 en 16:00 uur. Op een werkplek met airconditioning mag wel doorgewerkt worden.
4. Er moet genoeg koud drinkwater beschikbaar zijn voor alle werknemers, zeker als zij in de buitenlucht werken. Zorg voor extra flesjes water. Moedig elkaar aan om voldoende te drinken.
5. Alleen noodzakelijke verlichting en essentiële apparaten mogen aangezet worden. Na gebruik moeten ze direct weer uitgezet worden om extra warmte te voorkomen.
6. Draag luchtige kleding. Je hoeft je niet meer te kleden volgens de officiële kledingvoorschriften van het bedrijf. Zorg wel dat je kleding veilig, schoon en netjes is. Als er buiten gewerkt wordt, zorg dan juist voor beschermende kleding, schaduw en zonnebrandcrème.
7. Ventilatie, zonnewering en/of airco moet goed werken, anders mag er niet gewerkt worden bij deze temperaturen.
8. Neem bij medische klachten direct contact op met de bedrijfsarts.
9. Begin geen verhitte discussies met collega's en zeker niet met de baas.
10. Neem een ijsje :) 

Vul het hitteplan aan met bepalingen die binnen jouw bedrijf handig zijn. Probeer de maatregelen in het plan luchtig te houden, maar moedig je personeel aan de regels wel serieus na te leven.

Voorbeeld hitte­protocol

• Op de website van InPreventie vind je nog een voorbeeld hitte­protocol met ook regels voor onderweg en op de thuiswerkplek.
• Bekijk ook de handreiking Hitte op het werk met EU-richtlijnen, van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Daarin staat ook wat je moet doen als een werknemer tekenen van een hittegerelateerde ziekte begint te vertonen.

Hitte­protocol in personeels­handboek

Zorg dat je werknemers op de hoogte zijn van het hitteplan, neem het bijvoorbeeld op in je personeels­handboek en wijs erop zodra het van toepassing is. Dan voldoe je aan de wet en zorg je ervoor dat je werknemers gezond en fit blijven.

Evaluatie hitteplan

Bekijk regelmatig of het hitteplan nog klopt en aansluit op de arbeidsomstandigheden binnen je bedrijf. Is het moment waarop het hitteplan in werking treedt goed gekozen? Worden de regels uit het hitte­protocol uitgevoerd? Hebben de regels het gewenste effect? 

Stel het plan zo nodig bij en geef je werknemers de nieuwste versie. Wijs je werknemers op het hitteplan zodra het warm weer wordt. 

Vitale werknemers zorgen voor meer omzet. Werk dus aan vitaliteit op het werk.

Werknemers verplicht vrij bij hitte

Als je werknemers gezondheidsrisico's lopen door werken in de hitte, moet je het werk onmiddellijk staken. Doe je dat niet dan kun je een waarschuwing of een boete krijgen van de Arbeidsinspectie.

Wanneer er geen andere werkzaamheden zijn, die onder betere omstandigheden uitgevoerd kunnen worden, zul je werknemers vrij moeten geven. Je mag die niet-gewerkte uren niet als vakantie-uren meetellen, tenzij je werknemers zelf al vakantie hadden opgenomen voor die periode.

Ken jij de risico's al?

Jouw bedrijf is goud waard, voorkom uitglijders. Ontdek de gevaren in de horeca, bouw, detailhandel, groothandel, persoonlijke of zakelijke dienst­verlening en beperk je risico's.

Ga voor zekerheid

Vragen over hitteplan maken

• Wat is een hitteplan?

  In Nederland kennen we het Nationaal Hitteplan. Dit plan is met name bedoeld voor bedrijven en instellingen in de zorgsector. Andere bedrijven kunnen zelf een hitteplan of hitte­protocol maken. Volg daarbij de regels in de Arbowet en een eventuele cao.

• Wat zegt de Arbowet over werken in de warmte?

  De belangrijkste richtlijnen voor veilig en gezond werken vind je in de Arbowet. Zo moet je als werkgever zorgen voor een 'behaaglijk werkklimaat'. De temperatuur op de werkplek mag geen schade veroorzaken aan de gezondheid van je personeel.

• Welke regels staan er in een hitteplan?

  In een hitteplan zet je de belangrijkste maatregelen die genomen moeten worden zodra er sprake is van aanhoudende warmte op de werkplek. Je kunt allerlei verkoelende maatregelen nemen om je personeel te helpen in de zomer. Denk aan werkplekken in de schaduw, airconditioning en voldoende pauzes. Bij een hittegolf kun je ook een tropenrooster invoeren.

• Hoe kun je verzuim door warmte beperken?

  Je kunt verzuim beperken door de Arbowet goed toe te passen, arbeidsongevallen te voorkomen en werknemers de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM's) te geven. Houd ook de werkdruk in de gaten. Gebruik de checklist verzuim voorkomen.

• Waarom arboregels toepassen?

  Door arboregels toe te passen houd je werknemers langer fit en gezond. Hierdoor zijn ze duurzaam inzetbaar voor jouw bedrijf. Je bespaart ook veel geld en tijd doordat je langdurig verzuim voorkomt.

• Welke arboregelingen zijn er voor bouw­personeel?

  Om werkgevers in de bouw te helpen bij het toepassen van de arboregels zijn er verschillende regelingen. Zo kun je oudere werknemers eerder laten stoppen door subsidie via de zwaarwerkregeling. Daarnaast zijn er veel hulpregelingen voor gezond doorwerken.