Zieke werknemer ontslaan, mag dat?

Opzegverbod tijdens ziekte

Werknemers die ziek zijn, worden bij wet tegen ontslag beschermd via het zogeheten opzegverbod tijdens ziekte. Je kunt een werknemer die ziek is dus niet zomaar ontslaan.

Opzegverbod: je mag de arbeids­overeenkomst met een zieke werknemer niet opzeggen tijdens de eerste 2 jaar (104 weken) van zijn ziekte of arbeidsongeschiktheid.

Uitzonderingen opzegverbod ziekte

Er zijn uitzonderingen op deze regel. Soms kun je een zieke werknemer ontslaan tijdens zijn ziekte, in een enkel geval zelfs wegens zijn ziekte.

Of je het ontslag regelt via het UWV of via de kantonrechter, hangt af van de ontslaggrond.

Zieke werknemer ontslaan, wanneer mag het?

Er zijn eigenlijk maar twee gevallen waarin je een werknemer mag ontslaan vanwege zijn ziekte:

1. Bij langdurige ziekte of arbeidsongeschiktheid (meer dan 2 jaar).
2. Bij frequent ziekte­verzuim.

Daarnaast mag je een werknemer wel ziek uit dienst laten gaan als hij nog in de proeftijd zit van zijn contract of als zijn tijdelijke contract niet wordt verlengd.

1. Langdurige ziekte of arbeidsongeschiktheid

Is je werknemer langer dan twee jaar ziek of arbeidsongeschikt en is het niet aannemelijk dat hij binnen een half jaar zal herstellen? Dan kun je een ontslagvergunning aanvragen bij het UWV.

Loonsanctie

Voorwaarde is wel dat je alle mogelijkheden voor aangepast werk of herplaatsing binnen het bedrijf hebt bekeken. Wees hier alert op, want als je hierin fouten maakt, kan het UWV je een loonsanctie (boete) opleggen.

Een zieke werknemer?

Verzuim van personeel betekent vaak extra admini­stratie en kosten. Je wilt het liefst dat medewerkers snel weer aan de slag gaan. Een verzuim­verzekering helpt je bij de aanpak van verzuim.

Beperk je risico's

Passende arbeid weigeren

In bijzondere gevallen kun je toestemming krijgen om een zieke werknemer te ontslaan terwijl hij nog geen twee jaar ziek is. Dit kan bijvoorbeeld als je zieke werknemer weigert passende arbeid te verrichten. Of als hij niet meewerkt aan het plan van aanpak voor zijn re-integratie.

Deskundigenoordeel

Je kunt het UWV dan verzoeken om een zogeheten deskundigenoordeel. Hiermee kun je bij de kantonrechter aantonen dat je werknemer onvoldoende meewerkt aan zijn re-integratie.

Voorbeeld: Na 2 jaar geen ontslag

Heb je een langdurig zieke werknemer in dienst en kan jouw bedrijf hem passend werk aanbieden? Dan zal het UWV na twee jaar ziekte niet zomaar akkoord gaan met het opzeggen van de arbeids­overeenkomst.

De kans is groot dat je werknemer het passende werk mag blijven doen en dat jij tegelijkertijd moet blijven werken aan zijn re-integratie. Je moet hem ook zijn loon doorbetalen.

Dit blijkt uit een uitspraak van de kantonrechter in Arnhem. In deze zaak verricht een werknemer na een ziekteperiode nog passende arbeid en mocht in dienst blijven.

Na twee jaar gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid wilde de werkgever de loondoorbetaling stopzetten en een ontslagvergunning aanvragen. Daar stak de kantonrechter een stokje voor. Hij oordeelt dat de werkgever de passende arbeid moet blijven aanbieden en ook moet blijven meewerken aan de re-integratie van zijn werknemer.

2. Frequent ziekte­verzuim 

Als een werknemer zich vaak ziek meldt, kan dat in sommige gevallen voldoende aanleiding vormen om hem te ontslaan.

Bijvoorbeeld wanneer de betrokken werknemer een sleutelpositie inneemt in jouw bedrijf en niet makkelijk te vervangen is.

Door zijn frequente ziekte­verzuim blijft zijn werk keer op keer liggen, met alle organisatorische problemen van dien. Het bedrijf kan daardoor onaanvaardbare schade oplopen. In zo'n geval is ontslag mogelijk.

Voorwaarden arbeids­overeenkomst ontbinden

Als deze situatie lang voorduurt, kun je de kantonrechter verzoeken de arbeids­overeenkomst te ontbinden. Maar daarvoor moet je aan strenge voorwaarden voldoen.

Je moet:

• bewijzen dat je werknemer niet ziek is geworden door slechte arbeidsomstandigheden
• aannemelijk maken dat zijn gezondheidssituatie het eerste halfjaar niet zal verbeteren
• aantonen dat hij zijn werk niet in aangepaste vorm kan doen

Dit lukt meestal niet zonder het oordeel of advies van de bedrijfsarts. Bovendien zal de kantonrechter van je eisen dat je het UWV vraagt de zaak te onderzoeken en een deskundigenoordeel te geven.

Rechter: 'Schade door verzuim niet bewezen'

In de praktijk blijkt het erg lastig om een werknemer te ontslaan op basis van frequent ziekte­verzuim. Dit komt doordat werkgevers maar moeilijk kunnen bewijzen hoeveel schade hun bedrijf oploopt door het voortdurend uitvallen van de werknemer.

En de bewijslast legt de kantonrechter geheel bij de werkgever, zoals blijkt uit een uitspraak van de rechtbank Limburg.

Regelmatig verzuim wegens ziekte

In deze zaak gaat het om een werknemer die regelmatig verzuim­t wegens ziekte. Omdat de bedrijfsvoering hiervan te lijden heeft, vraagt de werkgever bij de kantonrechter om ontbinding van het arbeidscontract.

De rechter stelt vast dat de arbeidsomstandigheden in orde zijn. Hij verwacht niet dat de werknemer binnen een halfjaar zal herstellen en volgt het advies van de bedrijfsarts dat passend werk geen optie is.

Toch gaat hij niet in op het ontbindingsverzoek van de werkgever. Hij vindt dat de werkgever onvoldoende bewijzen aandraagt voor de schade aan zijn bedrijf door het veelvuldig ziek zijn van de werknemer. De werkgever moet zijn problemen maar op een andere manier oplossen dan door de werknemer te ontslaan, aldus de rechter.

Zieke werknemer ontslaan? 5 tips

Ziekte­verzuim kan een groot probleem zijn voor je bedrijf. Een zieke werknemer ontslaan is lastig en dat wil je liever niet. Gelukkig is ontslag niet de enige oplossing. Wat kun je als werkgever doen?

• Tip 1: Pak verzuim aan

Je kunt zelf veel doen om problemen door verzuim binnen jouw bedrijf te beperken. Gebruik de checklist verzuim voorkomen en ga aan de slag.

• Tip 2: Volg de juiste stappen

Verzuim kan uit de hand lopen als niet de juiste stappen worden gezet vanaf de ziekmelding. Gebruik een strak verzuim­protocol dat voldoet aan de Wet verbetering poortwachter. Dan zijn de regels helder voor jou en je werknemer.

• Tip 3: Neem een ziekte­verzuim­verzekering

Verzuim hoeft geen grote kostenpost te worden voor je bedrijf. Neem bijvoorbeeld een passende ziekte­verzuim­verzekering. Dan ben je er in ieder geval zeker van dat je het loon door kunt betalen van je zieke werknemer.

• Tip 4: Lees de uitvoeringsregel van het UWV

Wil je toch iemand ontslaan? Bekijk dan de uitgebreide uitvoeringsregels van het UWV over ontslag wegens langdurige arbeidsongeschiktheid.

• Tip 5: Werk je ontslagdossier bij

Bij ontslag is een volledig ontslagdossier cruciaal. Houd bij alle werknemers, of ze nu ziek zijn of niet, of er nu een conflict is of niet, een goed dossier bij. Daarmee kun je later de redenen voor ontslag goed onderbouwen.

Vragen over ontslag zieke werknemer

• Wat is het ontslagverbod bij ziekte?

  Als je werknemer ziek is mag je hem niet ontslaan. Zo staat het in de wet. Dit ontslagverbod of opzegverbod geldt in ieder geval voor de eerste twee jaar (104 weken) van ziekte. Toch zijn er enkele uitzonderingen op het ontslagverbod tijdens ziekte.

• Wanneer mag je een zieke werknemer ontslaan?

  In uitzonderlijke gevallen mag je een werknemer ontslaan tijdens ziekte. Bijvoorbeeld als je kunt aantonen dat je zieke werknemer herhaaldelijk niet meewerkt aan zijn re-integratie. Ook als je bedrijf schade oploopt omdat je werknemer met een cruciale functie vaak ziek is, kan dat een reden zijn voor ontslag. Maar ook dat moet je goed onderbouwen.

• Hoe kun je ontslag bij ziekte voorkomen?

  Natuurlijk wil je er alles aan doen om ontslag van een zieke werknemer te voorkomen. Het is bijvoorbeeld belangrijk te werken met een helder verzuim­protocol dat voldoet aan de Wet verbetering poortwachter. Zorg voor de juiste begeleiding bij ziekte en probeer conflicten te voorkomen. Daarnaast kun je financiële problemen door ziekte beperken met een verzuim­verzekering.

• Welke stappen volg je bij ontslag van een langdurig zieke werknemer?

  Als een werknemer langer dan twee jaar ziek is en geen vervangend werk kan doen, kun je overgaan tot ontslag. Volg nauwkeurig de procedure en voorwaarden van het UWV bij de aanvraag van een ontslagvergunning bij langdurige arbeidsongeschiktheid.

Ziekte­verzuim­verzekering

Verlaag de risico's en onverwachte kosten van ziek personeel met een verzuim­verzekering, ontdek wat dit voor jouw onderneming kan betekenen.

Bekijk de oplossingen