Goed opdrachtgeverschap, zo werkt het

Wat is goed opdrachtgeverschap?

Net als goed werkgeverschap is goed opdrachtgeverschap ook terug te vinden in de wet. Of je nu werkgever of opdrachtgever bent, jij moet zorgen voor goede arbeidsomstandigheden. Dat betekent dat je ervoor zorgt dat er veilig en gezond gewerkt kan worden.

In boek 7 van het Burgerlijk Wetboek, artikel 406, staat dat je als opdrachtgever verantwoordelijk bent voor schade door 'onnodig gevaarlijke situaties' die niet bij de opdracht horen. Als je bijvoorbeeld een schoonmaker inhuurt, moet je ervoor zorgen dat hij veilig zijn werkzaamheden kan uitvoeren binnen je bedrijf.

Extra regels voor bouwondernemers

In de Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet) staan extra regels voor opdrachtgevers in de bouw. Deze zijn uitgewerkt in de bouwprocesbepalingen van het Arbobesluit (Hoofdstuk 2, afdeling 5).

Verschil tussen goed opdrachtgeverschap en werkgeverschap

Goed opdrachtgeverschap richt zich op een goede samenwerking tussen de ondernemer en de opdrachtgever. Vaak een samenwerking tussen een ondernemer en bijvoorbeeld een freelancer.

Goed werkgeverschap bestaat uit 7 beginselen:

1. wees zorgvuldig,
2. maak geen misbruik van je positie als werkgever,
3. motiveer ingrijpende beslissingen op de werkvloer,
4. maak verwachtingen waar
5. behandel medewerkers gelijk en
6. zorg voor een behoorlijke verzekering en
7. de scholingsplicht is nog een aanvulling.

Hoe zorg je voor goed opdrachtgeverschap?

Laat zien dat jij een goede opdrachtgever bent. Denk aan de volgende 7 zaken:

1. Veilige werkomgeving

Als opdrachtgever bepaal je vaak wat de werklocatie is van jouw personeel. Denk aan een opdracht bij jou op kantoor of op een bouwplaats waar gewerkt wordt aan jouw project. Daar moet veilig en gezond gewerkt kunnen worden. 

Vraag je opdrachtnemers vooraf wat er aangepast moet worden of wat zij nodig hebben om het werk veilig te kunnen uitvoeren.

Als werkgever ben je verplicht een Risico-Inventarisatie en -Evaluatie (RI&E) te maken en de risico's op de werklocatie te beperken.

Veilige werkomgeving

Wil je werknemers een veilige werkomgeving bieden en aan de eisen van Arbowet, brandweer, gemeente en verzekeraar voldoen? Regel dan een preventie­abonnement.

Aan de slag

2. Veilige werkmethoden

Vaak zorg je als opdrachtgever ook voor (een deel van) de werkmethoden. Denk aan de volgorde waarin het werk plaatsvindt en de samenwerking met jouw werknemers. De methoden die jij voorschrijft moeten veilig en gezond zijn. In bovengenoemde RI&E neem je dus ook de werkprocessen van je bedrijf onder de loep.

3. Realistische werkdruk

Zorg dat de werkdruk voor je opdrachtnemer(s) ook redelijk is. Een te krap budget, hoge eisen of een onrealistische planning kunnen leiden tot onnodige werkstress en onveilige werksituaties. Een goed opdrachtgever houdt hier rekening mee.

4. Goede opdrachtnemers

Vraag al je opdrachtnemers vooraf hoe zij ervoor zorgen dat ze veilig en gezond gaan werken. Controleer of ze de juiste certificaten hebben, als dit vereist is.

Vaak ligt een deel van de verantwoordelijkheid ook bij de opdrachtnemer, zeker als het gaat om de manier waarop het werk wordt uitgevoerd. Als je bijvoorbeeld met meerdere onderaannemers werkt op een bouwplaats is het verstandig om te weten wat hun veiligheidseisen zijn en deze onderling af te stemmen. Zo voorkom je ongelukken.

5. Veiligheidskundige inzetten

Als je zelf niet de expertise hebt om in te schatten of een situatie veilig is of niet, schakel dan een expert in. Bijvoorbeeld bij werken met gevaarlijke stoffen of grote machines. Een veiligheidskundige kan advies geven over veilig en gezond werken. Een erkende veiligheidskundige kun je vaak inschakelen via je arbodienst.

6. Controle en afstemming

Zorg dat je regelmatig een oogje in het zeil houdt. Afstemming vooraf is heel belangrijk. Kijk bij de aanvang van een opdracht mee of alles veilig en volgens afspraak gebeurd. Stel je daarbij actief op en probeer bij te dragen aan een veilige werksituatie. Zorg ook dat je regelmatig een gesprek hebt met de opdrachtnemer om te checken of alles goed verloopt. 

7. Preventiemedewerker benutten

Natuurlijk hoef je als werkgever / opdrachtgever niet alles zelf te doen. Al blijf je wel zelf eindverantwoordelijk. Als je werknemers in dienst hebt, ben je verplicht om minimaal 1 preventiemedewerker aan te stellen. Deze medewerker controleert of er veilig gewerkt wordt. Stem met deze persoon af om ook te letten op de opdrachtnemers op de werklocatie.

Specialist in de bouw

Wat doe je als er schade is veroorzaakt tijdens de bouw of je gereedschap is gestolen? Zorg dat jouw zaak blijft bestaan als het even tegenzit.

Ga voor zekerheid

Vragen over goed opdrachtgeverschap

• Hoe is het arbeidsrechtelijk geregeld?

  Het arbeidsrecht is geregeld in het Burgerlijk Wetboek. Het Burgerlijk Wetboek bevat de belangrijkste regels van het arbeidsrecht. Daarnaast is er wet- en regelgeving over gelijke behandeling, het minimumloon, cao’s, arbeidstijden, arbeidsomstandigheden, verlofregelingen en goed opdrachtgeverschap.

• Wat is de positie van je werknemer in goed opdrachtgeverschap?

  In de wet is vastgelegd dat de werkgever zich als 'goed werkgever' moet gedragen. Want als jij - in de ogen van een medewerker - geen goede opdrachtgever bent kan hij naar de rechter stappen. De wet bepaalt ook dat de werknemer zich als goed werknemer moet gedragen. Maar als werkgever heb je een sterkere positie, goed opdrachtgeverschap weegt dus zwaarder.

• Wat zijn voorbeelden van goed opdrachtgeverschap?

  Voorbeelden zijn: een bonus geven, je medewerker verzekeren tijdens zakenreizen, duurzame inzetbaarheid van je werknemers te stimuleren, een passend salaris uit te betalen, de werk-privébalans te ondersteunen en een veilige werkomgeving te bieden.

Bekijk hieronder de video van het ministerie van SZW over verantwoord opdrachtgeverschap.