Cao in de bouw, hoe zit dat?

Een collectieve arbeids­overeenkomst is een schriftelijke overeenkomst waarin werkgevers en werknemers hun gezamenlijke afspraken over arbeidsvoorwaarden vastleggen.

Bijvoorbeeld over loon, toeslagen, betaling van overwerk, werktijden, proeftijd, opzegtermijn, ontslag, kinderopvang, scholing, vakantie en pensioen. Deze afspraken komen tot stand tijdens het overleg tussen werkgevers(organisaties) en vakbonden, ook wel de ‘sociale partners’ genoemd.

Voordelen cao bouw

Een cao biedt voordelen voor zowel werknemers als werkgevers.

• Voordelen voor werknemers

De afspraken in een cao zijn vaak gunstiger dan afspraken over arbeidsvoorwaarden in de wet. Zo kan het loon in een cao hoger zijn dan het minimumloon.

Ook krijgen werknemers in veel cao’s meer vakantiedagen dan het wettelijk vereiste minimum. Daarnaast bevatten cao’s afspraken die niet wettelijk zijn vastgelegd, bijvoorbeeld over opleidings- of trainingsmogelijkheden.

Als werkgever ben je verplicht de afspraken in de cao na te leven. Zo moet je werknemers het cao-loon betalen. Minder mag niet.

Meer loon betalen of betere regelingen treffen mag wel, maar je moet dit dan voor alle werknemers laten gelden. Doe je dit niet, dan kan er sprake zijn van ongelijke behandeling. 

Ken jij de risico's in de bouw?

In de bouw ligt een ongeluk op de loer. Hoe kun je risico's voorkomen en de schade beperken? Zorg dat jouw bouwbedrijf blijft bestaan als het even tegenzit.

Beperk je risico's

• Voordelen voor werkgevers

Met de cao beschik je als werkgever als het ware over een modelarbeids­overeenkomst die voor alle werknemers geldt. Daardoor hoef je minder tijd en moeite te steken in het afsluiten van arbeidscontracten.

Voor veel zaken kun je in de individuele arbeids­overeenkomst volstaan met een verwijzing naar de cao. Alleen persoonlijke afspraken, bijvoorbeeld over bepaalde secundaire arbeidsvoorwaarden, zet je expliciet in het contract.

Daar komt bij dat de tekst van een cao doorgaans niets aan duidelijkheid te wensen over laat. Het is voor alle partijen dus volstrekt helder welke afspraken over arbeidsvoorwaarden er gelden. Met de cao in de hand kun je elke vraag beantwoorden en vruchteloze discussies over mogelijke interpretaties de kop indrukken.

Cao-afspraken zijn belangrijker dan afspraken in een individuele arbeids­overeenkomst. Als individuele afspraken niet overeenkomen met afspraken in de cao, dan gelden de cao-afspraken.

Verschillen tussen cao’s

Tachtig procent van de werknemers in Nederland valt onder een cao. In totaal zijn er zo’n duizend cao’s van kracht. Niet alle cao’s zijn hetzelfde. Sommige tellen niet meer dan twintig pagina’s. Andere zijn vuistdik, met honderden pagina’s aan detailafspraken en complete pensioenreglementen.

Een ander onderscheid is dat tussen ondernemings-cao’s en bedrijfstak-cao’s.

• Een ondernemings-cao is een collectieve afspraak die geldt binnen één bedrijf. Zo’n cao wordt afgesloten door de werkgever en één of meer vakbonden. Bij ondernemings-cao’s gaat het meestal om grote bedrijven met honderden werknemers, zoals bijvoorbeeld de NS of Philips.
• Een bedrijfstak-cao is een cao die tot stand komt door overleg tussen werkgeversorganisaties en vakbonden. De cao geldt voor alle bedrijven en werknemers die door deze overlegpartners worden vertegenwoordigd. Vaak gaat het om duizenden of zelfs wel tienduizenden werknemers, zoals in de cao bouw. Voorwaarde voor deelname is dat een werkgever lid is van een van de werkgeversorganisaties die de cao afsluiten.

De cao waaronder jouw bedrijf valt, geldt in principe voor alle werknemers. Soms zijn bepaalde groepen werknemers van de cao bouw uitgesloten. Dit staat dan in de cao. Zo vallen uitzendkrachten meestal niet onder de cao van het bedrijf waar ze werken, maar onder een eigen uitzend-cao.

De meest bekende cao in de bouw is de cao Bouw & Infra. Veel bouwbedrijven vallen onder deze regeling. Binnen deze cao geldt bijvoorbeeld het spaarfonds Bouw & Infra.

Algemeen verbindende cao’s 

Als de werkgeversorganisaties en vakbonden een cao-akkoord hebben gesloten, kunnen zij de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) vragen of de cao voor de gehele bedrijfstak kan gelden. Als de minister hierin toestemt, zal hij de cao algemeen verbindend verklaren.

Verplichte cao bouw

Een algemeenverbindendverklaring (AVV) betekent dat alle werkgevers binnen de desbetreffende bedrijfstak verplicht zijn om de cao na te leven. Dus ook de werkgevers die niet aangesloten zijn bij een werkgeversvereniging.

Het komt zelden voor dat de minister een verzoek om AVV weigert. Ook de zeventien bedrijfstak-cao’s binnen de bouwsector heeft hij algemeen verbindend verklaard.

Op de website van het ministerie van SZW vind je veel informatie over cao’s.

Overzicht van cao’s bouw 

Behoort jouw bedrijf tot een van onderstaande sectoren in de bouw? Dan is de bijbehorende bedrijfstak-cao van toepassing.

• Cao Afbouw en natuursteen
• Cao Architecten / Architectenbureaus
• Cao Bouw & Infra
• Cao Dakdekkers
• Cao Handel in bouwmaterialen (Hibin)
• Cao Houthandel
• Cao Houtverwerkende industrie
• Cao Jachtbouw (Hiswa)
• Cao Meubelindustrie en Interieurbouw
• Cao's Mortel & morteltransport
• Cao Orgelbouw
• Cao Parket
• Cao Schilders
• Cao Tentoonstellingsbedrijven
• Cao Timmerindustrie
• Cao Woondiensten

Let op: hoewel dit overzicht regelmatig wordt bijgewerkt, zijn mogelijk nog niet alle nieuwe cao's beschikbaar. Kijk daarom ook op relevante websites voor jouw specifieke bedrijfstak, zoals die van een branchevereniging of werkgeversorganisatie.

Cao bouw 2024

In 2024 is er een nieuwe cao bouw en infra. Dit is de overkoepelende cao voor de bouw. Een belangrijke afspraak in de nieuwe cao is een loonsverhoging van 7 procent in twee stappen. Dit is de hoogste loonstijging voor bouwvakkers ooit, melden de cao-partijen.

• Op 1 januari 2024 is er een loonsverhoging van 3,5 procent, plus 50 euro per maand structureel (part-time naar rato).
• Op 1 juli 2024 is er weer een loonsverhoging van 3,5 procent, plus 50 euro per maand structureel (part-time naar rato).

De nieuwe cao bouw gaat in op 1 januari 2024 en heeft een looptijd van een jaar. Aan het eind van het jaar, op 31 december 2024, wordt een nieuw functie- en loongebouw ingevoerd.

• Bekijk de cao Bouw & Infra 2024.
• Bekijk de loontabellen in de bouw.

Vragen over de cao bouw

• Wat is een cao?

  CAO is de afkorting van 'collectieve arbeids­overeenkomst'. Een cao bevat de arbeidsvoorwaarden van een grote groep werknemers. Deze cao-afspraken zijn lang niet altijd vrijblijvend. Controleer daarom of je verplicht bent om een cao toe te passen. De meeste bouwbedrijven vallen onder de cao Bouw en Infra.

• Wanneer is een cao verplicht?

  Een cao is verplicht in 4 gevallen: als je zelf een cao hebt afgesloten, als je lid bent van een werkgeversorganisatie die een cao heeft afgesloten voor jouw bedrijfstak, als de minister van SZW een cao verplicht heeft gesteld voor jouw bedrijfstak en als je een incorporatiebeding hebt opgenomen in de arbeids­overeenkomst. 

• Waarom zou ik een zelf een cao afsluiten?

  Je hoeft dan niet langer met iedere werknemer apart afspraken te maken over zijn contract. In de arbeids­overeenkomst kun je volstaan met een verwijzing naar de cao. Alleen secundaire arbeidsvoorwaarden en persoonlijke afspraken leg je individueel vast.

• Hoe lang blijft een cao geldig?

  Een cao wordt voor een bepaalde tijdsduur aangegaan. Meestal gaat het om één of twee jaar. De exacte duur staat in de cao vermeld. Uiteraard proberen cao-partijen een nieuwe cao naadloos te laten aansluiten op de voorgaande. Dat lukt in de praktijk niet altijd. In dat geval is er een cao-loze periode waarin de cao 'nawerking' heeft, totdat er een nieuwe cao komt. Er is al een nieuwe cao bouw 2023 afgesloten met een looptijd van een jaar.

Specialist in de bouw

Wat doe je als er schade is veroorzaakt tijdens de bouw of je gereedschap is gestolen? Zorg dat jouw zaak blijft bestaan als het even tegenzit.

Ga voor zekerheid