Wat is een collectieve arbeidsovereenkomst (cao)?
De collectieve arbeidsovereenkomst (cao) is een contract binnen een bepaalde sector tussen enerzijds de werkgevers(organisaties) en anderzijds de werknemers. De werknemers laten zich bij de contractonderhandelingen vertegenwoordigen door vakbonden.
In het contract dat de beide partijen opstellen, maken zij afspraken over de collectieve arbeidsvoorwaarden. Dat zijn voorwaarden die voor alle werknemers in de bedrijfstak gelden.
Denk aan lonen, toeslagen, pensioen, proeftijd, opzegtermijn, ontslag, werktijden, vakantietoeslag, scholing, kinderopvang, etc. Alle schriftelijke afspraken samen vormen de cao.
Cao, voor- en nadelen
Een cao biedt jou als werkgever het voordeel dat je niet met iedere werknemer apart afspraken hoeft te maken over zijn contract.
In de arbeidsovereenkomst kun je volstaan met een verwijzing naar de cao. Alleen persoonlijke afspraken en secundaire arbeidsvoorwaarden leg je expliciet vast. Wel zo makkelijk dus.
Een nadeel is dat cao-afspraken voor werknemers vaak gunstiger zijn dan wettelijke afspraken. Cao-lonen zijn vaak hoger dan het minimumloon, bijvoorbeeld.
Ook krijgen werknemers doorgaans meer vrije dagen dan wettelijk is vastgelegd. Bovendien bevatten veel cao’s afspraken over het verplicht trainen en opleiden van personeel.
Is een individueel arbeidscontract in strijd met een cao? Dan gelden altijd de cao-afspraken.
Cao’s persoonlijke dienstverlening
De persoonlijke dienstverlening kent slechts een beperkt aantal sectoren met een verplichte cao. Namelijk:
-
Cao Kappers
Heb je een kapperszaak? Dan heb je waarschijnlijk te maken met de kappers-cao. Brancheorganisatie ANKO en de vakbonden sluiten regelmatig een nieuwe cao af.
De cao verplicht je om je werknemers regelmatig een loonsverhoging te geven. Ook kunnen functieomschrijvingen en het loongebouw veranderen. Kijk dus goed wat er staat in de nieuwste versie van je cao.
Lees meer over de cao kappers.
-
Cao Uitvaartbranche
Ben je ondernemer in een uitvaartonderneming of crematorium? Dan heb je te maken met de cao voor de uitvaartbranche. Controleer de laatste versie van je cao voor de exacte afspraken.
Lees meer over de Cao Uitvaartbranche.
-
Cao Textielverzorging
Wasserijen en stomerijen hebben een eigen cao. De cao-partijen maken vrijwel jaarlijks nieuwe afspraken. Controleer dus of je de meest actuele versie gebruikt.
Aan de Cao Textielverzorging is een Cao Textielverzorging medewerker steriele hulpmiddelen gekoppeld. Deze cao loopt tot 31 december 2021 en voorziet in diverse toeslagen voor (leerling-)medewerkers die belast zijn met het reinigen en desinfecteren van steriele medische hulpmiddelen.
Check de huidige status van de Cao Textielverzorging.
Ziekteverzuim, brand, aansprakelijkheid en een storing op je website. Dit zijn tegenvallers die grote impact hebben op je bedrijf. Welke verzekeringen heb jij nodig?Echte tegenvallers...
Overige sectoren persoonlijke dienstverlening
Ben je ondernemer in een van de volgende bedrijfstakken binnen de persoonlijke dienstverlening? Dan heb je mogelijk nog niet te maken met een cao.
Klik op de sector om de actuele status te zien van een eventuele nieuwe cao:
- Schoonheidsverzorging
- Sauna’s en wellnessbedrijven
- Nagelstylisten
- Tattoostudio’s
- Massagesalons
- Autorijscholen
Let op: hoewel dit overzicht regelmatig wordt bijgewerkt, zijn mogelijk nog niet alle nieuwe cao's beschikbaar.
Kijk daarom ook op relevante websites voor jouw specifieke bedrijfstak, zoals die van een branchevereniging of werkgeversorganisatie.
Geen cao? Zelf afspraken maken
Als er geen (verplichte) cao is, mag jij als werkgever zelf beslissen hoeveel loon je je werknemers betaalt en welke secundaire arbeidsvoorwaarden je hun aanbiedt.
De enige voorwaarde is dat je de wettelijke voorschriften volgt. Dat betekent onder meer het volgende.
- Je betaalt een werknemer op zijn minst het minimumloon plus 8% vakantiegeld.
- Je kent hem minimaal 20 vakantiedagen toe (bij fulltime dienstverband).
- Je houdt je aan wat er in de Arbeidstijdenwet staat over werktijden, rusttijden en pauzes.
- Je houdt je aan wat er in de Arbowet staat over zaken als veilig werken, bedrijfshulpverlening, preventie en ziekteverzuim.
Leg afspraken goed vast!
Uiteraard ga je met werknemers in onderhandeling over de arbeidsvoorwaarden. Wellicht zullen ze om een iets hoger salaris vragen of een ruimere vergoeding van reiskosten.
Kap dat niet direct af, maar probeer hen daarin tegemoet te komen. Het is heel normaal om je personeelsleden iets extra’s te bieden als je hen voor langere tijd aan het bedrijf wilt binden.
Personeelshandboek of reglement
Het is niet verplicht, maar wel verstandig om de afspraken die je met een werknemer maakt schriftelijk vast te leggen in een individuele arbeidsovereenkomst.
Nog handiger is het om afspraken die voor iedereen gelden in één keer vast te leggen in een personeelshandboek of een bedrijfsreglement.
Dat scheelt veel individuele onderhandelingen en papierwerk, maar ook eventuele discussies achteraf. Heb je bijvoorbeeld een kapsalon, schoonheidssalon, sauna of nagelstudio? Leg de gedragsregels voor je werknemers dan vast in een salonreglement.
Wat doe je als je arbeidsongeschikt raakt of je wordt aansprakelijk gesteld na een ongeluk? Zorg dat jouw zaak blijft bestaan als het tegenzit.Specialist in de persoonlijke dienstverlening
Vragen over de cao
- Wat is een cao?
CAO is de afkorting van 'collectieve arbeidsovereenkomst'. Een cao bevat de arbeidsvoorwaarden van een grote groep werknemers. Deze cao-afspraken zijn lang niet altijd vrijblijvend. Controleer daarom of je verplicht bent om een cao toe te passen.
- Wanneer is een cao verplicht?
Een cao is verplicht in 4 gevallen: als je zelf een cao hebt afgesloten, als je lid bent van een werkgeversorganisatie die een cao heeft afgesloten voor jouw bedrijfstak, als de minister van SZW een cao verplicht heeft gesteld voor jouw bedrijfstak en als je een incorporatiebeding hebt opgenomen in de arbeidsovereenkomst.
- Waarom zou ik een zelf een cao afsluiten?
Je hoeft dan niet langer met iedere werknemer apart afspraken te maken over zijn contract. In de arbeidsovereenkomst kun je volstaan met een verwijzing naar de cao. Alleen secundaire arbeidsvoorwaarden en persoonlijke afspraken leg je individueel vast.
- Hoe lang blijft een cao geldig?
Een cao wordt voor een bepaalde tijdsduur aangegaan. Meestal gaat het om één of twee jaar. De exacte duur staat in de cao vermeld. Uiteraard proberen cao-partijen een nieuwe cao naadloos te laten aansluiten op de voorgaande. Dat lukt in de praktijk niet altijd. In dat geval is er een cao-loze periode waarin de cao 'nawerking' heeft, totdat er een nieuwe cao komt.