Vakantie personeel, 11 vragen

11 vragen over vakantie personeel

Er zijn veel vragen over vakantie en vakantiedagen. Wat zijn de regels voor ondernemers met personeel? Bekijk hieronder de antwoorden op 11 veelgestelde vragen over vakantie personeel.

1. Hoeveel vakantiedagen krijgt mijn werknemer?

In de arbeids­overeenkomst van je werknemer staat hoeveel vakantiedagen of vakantie-uren hij precies krijgt per jaar. Volgens de wet heeft je werknemer jaarlijks recht op minimaal vier keer het aantal uren dat hij per week werkt.

Een werknemer heeft dus minimaal vier weken vakantie per jaar. Als hij fulltime werkt zijn dat vier fulltime weken. Als hij parttime werkt zijn dat vier parttime weken. Per saldo is hij vier weken vrij. Maar hij kan de vakantiedagen ook los van elkaar opnemen. Daarom wordt er gesproken over vakantiedagen.

Vakantiedagen berekenen

Lees meer over de berekening van het aantal wettelijke vakantiedagen.

Let op: Als je gebonden bent aan een cao moet je mogelijk meer vakantiedagen geven.

2. Wat zijn bovenwettelijke vakantiedagen?

Bovenwettelijke vakantiedagen zijn de vakantiedagen die bovenop het wettelijke minimum komen. Voor bovenwettelijke vakantiedagen gelden weer andere regels dan voor wettelijke vakantiedagen.

Als er dus in de cao voor jouw bedrijf of in de arbeids­overeenkomst van je werknemer meer vakantiedagen worden beloofd dan wettelijk verplicht is, dan noem je deze extra dagen bovenwettelijke vakantiedagen.

Lees meer over bovenwettelijke vakantiedagen.

3. Wanneer verlopen vakantiedagen?

• Wettelijke vakantiedagen verlopen een halfjaar na het kalenderjaar waarin een werknemer ze heeft opgebouwd. Op 1 juli van ieder jaar vervallen dus de wettelijke vakantiedagen van het jaar ervoor.
• Bovenwettelijke vakantiedagen zijn vijf jaar geldig. Je werknemer kan deze vakantiedagen dus langer bewaren en bijvoorbeeld eens in de vijf jaar een extra lange vakantie nemen.

Verlofdagen

Naast wettelijke en bovenwettelijke vakantiedagen hebben je werknemers ook nog recht op allerlei vormen van verlof. Bijvoorbeeld zorgverlof, zwangerschapsverlof en bijzonder verlof voor een huwelijk, begrafenis, crematie, jubileum of verhuizing. Lees meer over de verschillende soorten verlof en loondoorbetaling.

Ben jij aantrekkelijk?

Hoe zorg je dat personeel gemotiveerd blijft? Laat zien dat je een goede werkgever bent. Met deze gratis test ontdek je of jij klaar bent voor nieuw personeel.

Start checklist

4. Vakantie aanvragen, hoe werkt dat?

Je werknemer moet zijn vakantie officieel aanvragen bij jou als werkgever. Je kunt ook een andere verantwoordelijke aanwijzen die namens jouw bedrijf de vakantieaanvragen behandelt. 

Vakantieregeling

Je kunt zelf met je werknemer afspreken hoe de vakantieaanvraag verloopt. Dit kun je bijvoorbeeld vastleggen in een vakantieregeling of in je personeels­handboek.

Vraag je werknemer zijn vakantieaanvraag ruim op tijd in te dienen: bepaal een redelijke termijn die past bij jouw bedrijf.

Veel bedrijven kiezen voor een vakantieaanvraag via e-mail of via een digitaal HRM-systeem. Het kan ook via ouderwetse vakantiebriefjes. Zorg dat de aanvraag makkelijk terug te vinden is om eventuele misverstanden op te helderen en arbeidsconflicten te voorkomen.

5. Vakantie personeel weigeren, mag dat?

Nee, in principe moet je instemmen met de vakantieaanvraag. Je werknemer heeft namelijk recht op zijn vakantiedagen. Je mag alleen bezwaar maken in de volgende drie situaties:

• Bij zwaarwegende bedrijfsbelangen: de vakantie van je werknemer levert grote problemen op voor je bedrijf.
• Als er een collectieve vakantie is, zoals in de bouw (bouwvak) en in het onderwijs.
• Als je werknemer niet voldoende vakantiedagen heeft voor de aangevraagde periode.

In deze gevallen kun je bezwaar maken. Dit moet je doen binnen twee weken na ontvangst van de vakantieaanvraag.

Je moet je werknemer wel toestaan om op een ander moment zijn overgebleven vakantiedagen op te nemen.

6. Personeel verplicht vakantie geven?

Je mag personeel niet verplichten vakantie op te nemen als je ineens minder werk voor ze hebt of als je bang bent dat ze later in het jaar allemaal tegelijk op vakantie gaan. 

Je werknemers hebben het recht zelf hun vakantie te bepalen, behalve als dit anders is vastgelegd in de cao of arbeids­overeenkomst. 

Je kunt wel in goed overleg met je werknemers nieuwe afspraken maken en deze vastleggen, maar je mag werknemers niet onder druk zetten een regeling te accepteren.

In verband met de bezetting van bijvoorbeeld een cruciale afdeling mag je werknemers wel vragen hun vakantie onderling goed af te stemmen, maar je kunt ze niet zomaar een verplichting opleggen.

7. Vakantiedagen uitbetalen, kopen of verkopen?

In sommige gevallen mag je vakantiedagen uitbetalen. Namelijk:

• Bij het ontslag of vertrek van een werknemer. Dan mogen alle overgebleven vakantiedagen uitbetaald worden. Dit gebeurt bij de eindafrekening.
• Tijdens de duur van het arbeidscontract mag je alleen bovenwettelijke vakantiedagen uitbetalen als dit zo is afgesproken in het contract van je werknemer of in de cao die van toepassing is.

Vakantiedagen als loon

Wettelijke vakantiedagen mogen niet in geld worden uitgekeerd zolang het arbeidscontract van kracht is.

Vakantiedagen kopen of verkopen

In sommige gevallen kan een werknemer ook extra bovenwettelijke vakantiedagen kopen of juist verkopen. In je cao kan al een regeling staan. Je kunt ook zelf een regeling invoeren binnen je bedrijf, zolang dit niet in strijd is met je cao en je werknemers ermee akkoord gaan.

Een eigen regeling voor het kopen en verkopen van vakantiedagen moet je duidelijk vastleggen in het contract met je werknemer(s) of in een bedrijfsregeling.

Tip: Je kunt een werknemer ook onbetaald verlof geven.

8. Werknemer terughalen van vakantie?

Je werknemer zit lekker te genieten van de Spaanse zon en je bedrijf krijgt ineens een belangrijke klus die alleen hij kan uitvoeren. Mag je hem dan terughalen van zijn vakantie?

Ja. Als werkgever mag je een werknemer vragen terug te komen van zijn vakantie als je daar een dringende reden voor hebt; je kunt dit zelfs eisen. De reden moet zwaarwegend zijn en boven het belang van je werknemer gaan.

Voorkom een conflict

Natuurlijk is het beter in goed overleg met je werknemer tot een oplossing te komen. Maar in het uiterste geval mag je hem tegen zijn zin terugroepen van vakantie. Je moet dan wel de terugreis en andere gemaakte kosten voor hem vergoeden.

Weigert je werknemer om terug te komen van vakantie, dan kan je hem een officiële waarschuwing geven of zelfs ontslaan en een schadevergoeding eisen.

Voorkom een oplopend arbeidsconflict en schakel een mediator of rechtshulp in voor je overgaat tot ontslag.

9. Vakantie en ziekte, hoe zit dat?

• Opbouw vakantiedagen bij ziekte

  Als een werknemer ziek is bouwt hij nog steeds wettelijke vakantiedagen op. Dit geldt niet altijd voor bovenwettelijke vakantiedagen. Hierover kunnen andere afspraken staan in de cao of arbeids­overeenkomst.

• Verval vakantiedagen bij ziekte

  De vervaltermijn van wettelijke vakantiedagen geldt niet als je werknemer 'redelijkerwijs niet in staat is geweest zijn vakantiedagen op te nemen'. Als je werknemer kan bewijzen dat hij niet in staat was te werken, zijn alle niet-opgenomen vakantiedagen nog vijf jaar geldig. 

• Vakantie opnemen bij ziekte

  Een zieke werknemer kan soms ook vakantie nemen. Als een langdurig zieke werknemer re-integratieverplichtingen heeft, kan hij vakantiedagen inzetten om even een rustpauze te nemen. Alleen als dit zijn herstel negatief zou beïnvloeden, mag je de vakantieaanvraag afwijzen.

• Volledig loon tijdens vakantie zieke werknemer

  Je moet een zieke werknemer tijdens zijn vakantie zijn volledige loon (100%) betalen. Je werknemer heeft tijdens zijn vakantie namelijk recht op hetzelfde loon als hij zou hebben ontvangen wanneer hij niet ziek zou zijn geweest. Het maakt daarbij niet uit hoe lang hij al ziek is.

Ziek worden tijdens vakantie

En wat als een werknemer ziek wordt tijdens zijn vakantie? Welke regels gelden er dan? Bekijk de checklist vakantieverzuim.

10. Vakantiegeld, wat zijn de regels?

Je bent verplicht je werknemer ieder jaar vakantiegeld te betalen. Werknemers hebben recht op minimaal 8 procent van het totale bruto jaarsalaris. Natuurlijk mag je ook meer betalen.

Wanneer vakantiegeld betalen?

De vakantietoeslag betaal je normaal gesproken in de maand mei, tenzij er iets anders staat in de cao of arbeids­overeenkomst. Sommige bedrijven betalen elke maand een deel van het vakantiegeld.

Je mag het vakantiegeld niet zomaar uitstellen. Dit mag alleen als je werknemers hier schriftelijk mee instemmen. Het is slim het vakantiegeld maandelijks te reserveren, zodat je in mei niets tekort komt.

Voor veel werknemers is dit een belangrijke secundaire arbeidsvoorwaarde. Dus zorg dat je hierover goede afspraken maakt. Je kunt bijvoorbeeld afspreken dat werknemers een aanvraag kunnen indienen om hun vakantiegeld eerder te ontvangen.

Lees meer over vakantiegeld berekenen.

11. Wanneer is de zomervakantie?

Vooral in aanloop naar de zomer zullen veel werknemers hun vakantieaanvraag indienen. Het is slim je personeels­planning en werkrooster hierop aan te passen. Vaak nemen werknemers vrij tijdens de schoolvakanties, zeker als ze kinderen hebben.

Overzicht vakanties

Hoe valt het dit jaar? Bekijk een overzicht van schoolvakanties, feestdagen en de bouwvak.

Vakantie en verlof bijhouden

Zorg voor een goede registratie van vakantie, verlof en verzuim. Dat helpt je om op tijd een goede bezetting te regelen en te zorgen voor de juiste mate van loondoorbetaling.

• Lees meer over slimme verlofregistratie.
• Lees meer over verzuim­registratie.

Ken jij de risico's al?

Jouw bedrijf is goud waard, voorkom uitglijders. Ontdek de gevaren in de horeca, bouw, detailhandel, groothandel, persoonlijke of zakelijke dienst­verlening en beperk je risico's.

Ga voor zekerheid

Meer vragen over vakantie personeel

• Wat is vakantiegeld?

  De term vakantiegeld wordt tegenwoordig vaak gebruikt voor de toeslag die werknemers ieder jaar krijgen. De officiële term voor het uitbetalen van een extra geldbedrag voor de vakantie is vakantietoeslag of vakantiebijslag. Deze toeslag bedraagt minimaal 8 procent van het bruto jaarloon.

• Welke vakantiedagen zijn er?

  Je hebt wettelijke en bovenwettelijke vakantiedagen. Wettelijke vakantiedagen worden vastgesteld aan de hand van het aantal uur dat iemand per week werkt. Bovenwettelijke vakantiedagen zijn vakantiedagen die een werkgever bovenop het wettelijk minimum aantal dagen geeft.

• Hoe zit het met vakantiedagen tijdens ziekte?

  Zieke werknemers bouwen gewoon wettelijke vakantiedagen op. Zij hebben namelijk recht op even veel vakantiedagen als andere werknemers. Over de opbouw van bovenwettelijke vakantiedagen kunnen andere afspraken staan in een arbeidscontract of cao.

• Wanneer moet je reageren op een vakantie-aanvraag?

  Je moet binnen twee weken reageren nadat je werknemer zijn vakantie-aanvraag heeft ingediend. Als je eventueel belangrijke redenen voor afwijzing niet binnen die periode aangeeft, is de vakantie vastgesteld volgens de wensen van je werknemer.

• Hoe lang zijn wettelijke vakantiedagen houdbaar?

  Je werknemer moet wettelijke vakantiedagen binnen zes maanden na het opbouwjaar opnemen tenzij hij redelijkerwijs niet in staat is geweest om vakantie op te nemen.

• Wanneer geef je atv-dagen?

  Naast vakantiedagen kun je atv-dagen geven in ruil voor overwerk. Dit is een mooie secundaire arbeidsvoorwaarde voor personeel. Je werknemers bouwen atv-uren op als zij overwerken en kunnen dit opsparen om een roostervrije dag te nemen.