Welke vragen stel je bij het sollicitatiegesprek?

Vragen sollicitatiegesprek

Voor de meeste sollicitatiegesprekken staat minder dan een uur. Het is de kunst om in die korte tijd een zo goed mogelijk beeld te krijgen van de sollicitant. Daarbij ga je na of de onderlinge verwachtingen kloppen. Om die voor jezelf duidelijk te hebben, is het belangrijk om een functieprofiel op te stellen.

Omdat veel werkgevers dezelfde sollicitatievragen stellen, is er een grote kans dat kandidaten ze tot in de puntjes hebben voorbereid.

Vraag daarom goed door en laat de kandidaat zijn verhaal altijd onderbouwen met voorbeelden uit de praktijk. Ook kun je enkele minder voorspelbare vragen stellen.

Welke vragen mag je stellen bij het sollicitatiegesprek?

• Kun je wat vertellen over jezelf?

  Deze populaire vraag is geschikt om het ijs te breken. Je geeft de sollicitant hiermee de ruimte om meer over zichzelf vertellen dan wat hij in zijn sollicitatiebrief en cv heeft gezet. Het is uiteraard niet de bedoeling dat hij zijn hele levensverhaal vertelt. Wel hoop je natuurlijk meer te weten te komen over zijn achtergrond. In het verhaal van de sollicitant probeer je raakvlakken te vinden met de functie.

• Wat zijn je goede eigenschappen?

  Hiermee kan de sollicitant laten zien waarom je juist hem moet aannemen. Bijvoorbeeld omdat hij perfect past in de bedrijfscultuur of de gevraagde competenties in ruime mate bezit. Neem daarbij geen genoegen met algemene kwalificaties. Als de sollicitant zegt dat hij klantgericht is, vraag je om concrete situaties te beschrijven waarin hij dat heeft laten zien.

• Wat zijn je minder goede eigenschappen?

  Voor een volledig beeld vraag je natuurlijk ook naar de minder goede eigenschappen van de sollicitant. Het antwoord zegt iets over zijn zelfkennis. Dit is belangrijk, omdat je het meest hebt aan iemand die zich bewust is van zijn zwakheden en bereid is om ervan te leren. Het is weinig geloofwaardig, en zelfs arrogant, als hij aangeeft dat hij helemaal geen zwakheden bezit.

• Wat spreekt je aan in deze functie?

  Met deze vraag stel je vast of de kandidaat oprechte interesse toont. Als dat zo is, zal hij met meerdere argumenten kunnen aangeven waarom de functie hem op het lijf is geschreven. Let daarbij op of de argumenten kloppen met de functie-eisen. Je selecteert liever iemand die weloverwogen kiest voor een specifieke functie dan iemand die gaat voor iedere beschikbare baan.

• Waarom wil je weg bij je huidige werkgever?

  Meestal antwoorden sollicitanten dat ze op zoek zijn naar een nieuwe uitdaging of meer verantwoordelijkheid. Maar er kunnen ook andere zaken spelen, zoals disfunctioneren. Wees verder alert op sollicitanten die op een negatieve manier praten over de huidige werkgever. De kans is groot dat ze op een later moment op dezelfde manier praten over jouw bedrijf.

• Waar sta je over vijf jaar?

  Niemand weet precies wat voor werk hij over vijf jaar doet en voor welke werkgever dat zal zijn. Toch kan dit een goede vraag zijn, omdat het een beeld schetst van iemands ambities. Je wilt bijvoorbeeld weten of de sollicitant een bepaald carrièrepad voor ogen heeft. Als zijn toekomstplannen min of meer parallel lopen met die van je bedrijf, dan is de kans op een duurzame samenwerking groter.

• Hoe heb je dit gesprek voorbereid?

  Deze vraag is wat minder voorspelbaar. Door hem te stellen, kom je erachter hoeveel de kandidaat geeft om de baan. Hoe hoger de motivatie, hoe uitvoeriger hij zich zal voorbereiden op het gesprek. Zo brengt een serieuze kandidaat zeker een bezoekje aan de website van het bedrijf. Maar nog beter is het natuurlijk als hij op de hoogte is van minder voor de hand liggende wetenswaardigheden. Bijvoorbeeld door nieuwsberichten over het bedrijf te lezen.

Personeel aannemen

Met dit complete pakket aan personeels­verzekeringen dek je de risico’s van werkgeverschap af en zorg je goed voor je personeel.

Kies voor zekerheid

Welke vragen mag je niet stellen aan een sollicitant?

• Ben je zwanger?
• Ben je moslim?
• Ben je PVV’er?
• Ben je homo?
• Ben je getrouwd?
• Ben je ziek?

De Wet gelijke behandeling schrijft voor dat een werkgever geen onderscheid mag maken op grond van godsdienst, politieke gezindheid, levensovertuiging, ras, geslacht, nationaliteit, seksuele geaardheid of burgerlijke staat.

Sollicitatievragen die kunnen leiden tot discriminatie, zoals de vraag naar een eventuele zwangerschap of kinderwens, zijn verboden. Bovendien mag je als werkgever ook niet vragen naar de gezondheid van de sollicitant of naar het ziekte­verzuim bij een vorige werkgever.

Lees meer over de 6 verboden vragen tijdens het sollicitatiegesprek.

Sollicitatiecode

De sollicitatiecode is ontwikkeld door de Nederlandse Vereniging voor Personeels­management & Organisatieontwikkeling (NVP) in overleg met de Stichting van de Arbeid.

De code bevat basisregels voor sollicitaties. Hiermee zorg je als werkgever voor een eerlijke en transparante sollicitatieprocedure.

De STAR-methode is een gesprekstechniek die je helpt om een sollicitatiegesprek op een gestructureerde wijze aan te pakken. De afkorting 'STAR' staat voor Situatie, Taak, Actie en Resultaat.

Tips voor het sollicitatiegesprek

• Communiceer op een duidelijke manier

  De communicatie bepaalt voor een groot deel de indruk die je maakt als werkgever. Wees daarom helder over wat de sollicitant te wachten staat: wat is de aard van het sollicitatiegesprek, waar vindt het plaats en met wie? Zet deze informatie duidelijk in de uitnodiging.

• Zorg dat je alles hebt geregeld

  De interviewplek is beschikbaar, de receptie is op de hoogte en alle interviewers weten wat ze de sollicitant willen vragen. Het klinkt als een vanzelfsprekendheid, maar dat is het vaak niet. Een sollicitatiegesprek valt of staat met een goede voorbereiding van de werkgever.

Tips tijdens het sollicitatiegesprek

• Praat niet te veel

  Als ondernemer vertel je uiteraard graag over je bedrijf. Het risico bestaat dat de sollicitant daardoor nauwelijks aan bod komt. Maak de introductie daarom niet te lang. Probeer er wel achter te komen of de sollicitant zich heeft verdiept in je bedrijf.

• Vraag naar ervaringen in het verleden

  Sollicitanten vertellen graag hoe zij zich in de toekomst zouden gedragen. Dat zegt alleen weinig over hoe iemand functioneert. Vraag daarom naar concrete situaties en gedrag in het verleden. Liegende of pochende sollicitanten vallen dan al gauw door de mand.

Tips na het sollicitatiegesprek

• Stel je oordeel nog even uit

  Hoewel je gevoelsmatig misschien al een keuze hebt gemaakt, is het verstandig om alle kandidaten nog even langs de meetlat te leggen. Die meetlat bestaat uit de selectiecriteria die je tijdens de voorbereiding hebt opgesteld. Dat voorkomt dat de beslissing vooral is gebaseerd op onderbuikgevoel.

• Evalueer het gesprek

  Het voeren van goede sollicitatiegesprekken vraagt om enige oefening. Bij meerdere interviewers is het mogelijk om het gesprek achteraf te evalueren. Als je tot verschillende oordelen komt over een sollicitant, probeer dan te achterhalen waar dat aan ligt.

Ken jij de risico's al?

Jouw bedrijf is goud waard, voorkom uitglijders. Ontdek de gevaren in de horeca, bouw, detailhandel, groothandel, persoonlijke of zakelijke dienst­verlening en beperk je risico's.

Ga voor zekerheid

Sollicitatiegesprek via video

Videosollicitaties groeien in populariteit. Zo voeren steeds meer ondernemers het eerste sollicitatiegesprek via een programma als Teams, Zoom of Skype. Zeven tips om dit op een effectieve manier te doen.

Tips voor werkgevers

Personeel werven kost veel tijd. Vooral in de eerste ronde ben je een groot aantal uren kwijt voordat je van iedereen een goede eerste indruk hebt. Het voordeel van Skype is dat je in een kortere tijd een groter aantal gesprekken kunt voeren. Daarnaast hebben de kandidaten geen reistijd en hoeven ze niet een halve dag vrij te nemen.

Pas na een eerste selectie op afstand nodig je de meest kansrijke kandidaten uit voor een persoonlijk sollicitatiegesprek. Om een goede keuze te maken, moet je de videosollicitatie op een effectieve manier inzetten. Hieronder vind je zeven praktische tips om zo veel mogelijk te halen uit een sollicitatie via video.

1. Bereid je goed voor op het gesprek

Een videosollicitatie is tot op een zekere hoogte vergelijkbaar met een normaal sollicitatiegesprek. Dat betekent dat een goede voorbereiding noodzakelijk is. Denk bijvoorbeeld goed na over de verwachtingen die je hebt van de sollicitant en stel hem de juiste sollicitatievragen. Tegelijk mag je ook van de kandidaat verwachten dat hij zijn huiswerk heeft gedaan.

2. Zorg ervoor dat de techniek in orde is

Voorkom dat technische problemen roet in het eten gooien. Je verkleint de kans hierop met goed werkende apparatuur en een betrouwbare internetverbinding. Controleer vooraf of alles goed werkt door een proefgesprek te houden met familie of vrienden.

3. Kies voor een omgeving zonder afleiding

Denk goed na over de plek waar je de videosollicitatie houdt. Geroezemoes van collega’s of langslopende mensen leiden al snel af. Kies daarom het liefst voor een neutrale achtergrond, zoals een witte muur. En als je normaal gesproken werkt in een drukke kantooromgeving, trek je dan terug in een rustige vergaderruimte. Je zult merken dat het gesprek dan veel soepeler verloopt.

4. Vergeet de belichting niet

Het is belangrijk dat je goed zichtbaar bent voor de kandidaat. Daardoor kan hij jouw lichaamstaal beter aflezen en weet hij bijvoorbeeld wanneer hij kan beginnen met praten.

Zorg daarom voor een goede belichting met natuurlijk of kunstmatig licht. Let op dat je niet met je rug naar het raam zit, omdat je dan verandert in een silhouet. Ook vanwege de belichting is het aan te bevelen om vooraf proef te draaien.

5. Stel de kandidaat op zijn gemak

Een sollicitatiegesprek leidt nogal eens tot gierende zenuwen bij de sollicitant. De aanwezigheid van een camera en een microfoon kan dit versterken. Je stelt de kandidaat op zijn gemak door duidelijk te maken wat hem te wachten staat. Bespreek vooraf bijvoorbeeld de sollicitatieprocedure en geef aan waar je op zult letten. Leg ook uit dat een videosollicitatie lijkt op een normaal sollicitatiegesprek.

6. Let op de juiste lichaamstaal

Je kunt bij een videosollicitatie minder afgaan op lichaamstaal dan gebruikelijk, omdat je meestal alleen het gezicht van de sollicitant ziet. Toch kun je veel opmaken uit de gezichtsuitdrukkingen en het stemgeluid. Komt de kandidaat enthousiast over of niet? En klopt zijn lichaamstaal met de dingen die hij zegt? Probeer een zo compleet mogelijke indruk te krijgen en vraag door als je ergens over twijfelt.

7. Wees alert op afknappers

Tijdens een videosollicitatie kun je ook te maken krijgen met afknappers. Die kunnen het oordeel over de kandidaat negatief beïnvloeden. Denk aan een kandidaat die niet online is als je hem op de afgesproken tijd wilt bellen, in zijn vrijetijdskleding voor de camera verschijnt, of tijdens het gesprek de indruk wekt dat hij zich niet heeft voorbereid. In die gevallen kun je jezelf afvragen of dit wel een geschikte kandidaat is.