Een collectieve arbeidsovereenkomst (cao) is een schriftelijke overeenkomst waarin afspraken over de arbeidsvoorwaarden worden opgenomen. Een cao geldt vaak voor een bepaalde sector.
De sociale partners binnen die sector – de werkgevers(organisaties) en vakbonden die de werknemers vertegenwoordigen – komen door onderhandelen tot afspraken over zaken als loon, vakantietoeslag, overwerk, werktijden, proeftijd, opzegtermijn, ontslag, pensioen, scholing en kinderopvang.
Test jezelf en je bedrijf. Beantwoord tien vragen met ja of nee en zie direct of je klaar bent voor (meer) personeel.Test: Klaar voor personeel?
Voordelen van een cao
Een cao biedt voordelen voor zowel werknemers als werkgevers.
Voordelen voor werknemers
- Afspraken in een cao zijn vaak gunstiger dan die in de wet. In veel gevallen wordt een hoger loon afgesproken dan het minimumloon en krijgen je werknemers meer vakantiedagen dan het wettelijke minimum. Dit kun jij weer als incentive gebruiken bij het werven van nieuw personeel.
- Ook kan een cao algemeen verbindend worden verklaard. Een algemeenverbindendverklaring (AVV) betekent dat alle werkgevers binnen de bedrijfstak verplicht zijn om de cao na te leven. Dus ook als je niet bent aangesloten bij een werkgeversorganisatie moet je je werknemers conform de verplichte cao betalen.
Voordelen voor werkgevers
- Je hoeft niet langer met iedere werknemer apart afspraken te maken over zijn contract. In de arbeidsovereenkomst kun je volstaan met een verwijzing naar de cao. Alleen secundaire arbeidsvoorwaarden en persoonlijke afspraken, bijvoorbeeld over een aanvullende verzuimverzekering, leg je expliciet vast.
- De tekst van een cao laat niets aan duidelijkheid te wensen over. Het is voor alle partijen dus helder welke afspraken er zijn gemaakt over de arbeidsvoorwaarden. Dankzij de cao kun je elke vraag van medewerkers beantwoorden zonder in discussie te hoeven gaan.
Is een individueel arbeidscontract in strijd met een cao? Dan gelden altijd de cao-afspraken.
Cao's zakelijke dienstverlening
De zakelijke dienstverlening kent slechts een beperkt aantal sectoren met een verplichte cao. Namelijk:
-
Cao Architecten / Architectenbureaus
Ben je architect en heb je personeel in dienst? Dan moet je je werknemers betalen conform de cao Architecten / Architectenbureaus. Er vinden regelmatig loonsverhogingen plaats.
Lees meer over de Cao Architecten / Architectenbureaus en de bijbehorende salaristabellen.
-
Cao Informatie-, communicatie- en kantoortechnologie (ICK)
Ben jij ondernemer in deze branche? Dan ben je verplicht de afspraken uit de cao na te komen.
Bekijk de actuele status van de cao ICK.
- Cao Schoonmaak- en glazenwassersbedrijf
Voor het schoonmaak- en glazenwassersbedrijf is er een eigen cao. Als je een schoonmaakbedrijf of glazenwassersbedrijf hebt is de kans groot dat je je aan deze cao moet houden.
Lees meer over de CAO schoonmaak- en glazenwassersbedrijf.
Meer cao's zakelijke dienstverlening
Welke cao's zijn er nog meer in de zakelijke dienstverlening? Bekijk een overzicht van FNV met verschillende bedrijfs-cao's en sector-cao's in de zakelijke dienstverlening.
Sectoren zakelijke dienstverlening zonder cao
Ben je ondernemer in een van de volgende bedrijfstakken binnen de zakelijke dienstverlening? Dan hoef je je op dit moment niet te houden aan een cao.
- Accountants- en administratiekantoren
- Adviesbureaus
- Advocatenkantoren
- Reclamebureaus
Hoewel dit overzicht regelmatig wordt bijgewerkt, zijn mogelijk nog niet alle nieuwe cao's beschikbaar. Kijk daarom ook op relevante websites voor jouw specifieke bedrijfstak, zoals die van een branchevereniging of werkgeversorganisatie.
Geen cao, wat nu?
Als er voor jouw sector geen (verplichte) cao is, mag jij samen met de individuele werknemer(s) afspraken maken over het loon en de secundaire arbeidsvoorwaarden. Je bent daar helemaal vrij in, maar je moet wel aan de wet voldoen. Denk aan:
- Betaal een werknemer op zijn minst het minimumloon plus 8% vakantiegeld.
- Geef hem minimaal 20 vakantiedagen (bij fulltime dienstverband).
- Houd je aan wat er in de Arbeidstijdenwet staat over werktijden, rusttijden en pauzes.
- Houd je aan wat er in de Arbowet staat over zaken als veilig en gezond werken, bedrijfshulpverlening, preventie en ziekteverzuim.
Leg afspraken goed vast
Je zult met je werknemers moeten onderhandelen over de arbeidsvoorwaarden. Het is vrij gangbaar om je personeelsleden dan iets extra’s te bieden, met het doel hen voor langere tijd aan je bedrijf te binden. Denk aan een iets hoger salaris, een dertiende maand of een ruimere reiskostenvergoeding.
Leg dergelijke afspraken schriftelijk vast in een individuele arbeidsovereenkomst. Of beter nog: neem afspraken die voor iedereen gelden op in een personeelshandboek of bedrijfsreglement. Dat scheelt veel individuele onderhandelingen en papierwerk, maar ook eventuele discussies achteraf.
Een beroepsfout kan je een fikse schadeclaim opleveren. Zorg dat jouw zaak blijft bestaan als het even tegenzit.Zakelijke dienstverlener
Vragen over de cao
- Wat is een cao?
CAO is de afkorting van 'collectieve arbeidsovereenkomst'. Een cao bevat de arbeidsvoorwaarden van een grote groep werknemers. Deze cao-afspraken zijn lang niet altijd vrijblijvend. Controleer daarom of je verplicht bent om een cao toe te passen.
- Wanneer is een cao verplicht?
Een cao is verplicht in 4 gevallen: als je zelf een cao hebt afgesloten, als je lid bent van een werkgeversorganisatie die een cao heeft afgesloten voor jouw bedrijfstak, als de minister van SZW een cao verplicht heeft gesteld voor jouw bedrijfstak en als je een incorporatiebeding hebt opgenomen in de arbeidsovereenkomst.
- Waarom zou ik een zelf een cao afsluiten?
Je hoeft dan niet langer met iedere werknemer apart afspraken te maken over zijn contract. In de arbeidsovereenkomst kun je volstaan met een verwijzing naar de cao. Alleen secundaire arbeidsvoorwaarden en persoonlijke afspraken leg je individueel vast.
- Hoe lang blijft een cao geldig?
Een cao wordt voor een bepaalde tijdsduur aangegaan. Meestal gaat het om één of twee jaar. De exacte duur staat in de cao vermeld. Uiteraard proberen cao-partijen een nieuwe cao naadloos te laten aansluiten op de voorgaande. Dat lukt in de praktijk niet altijd. In dat geval is er een cao-loze periode waarin de cao 'nawerking' heeft, totdat er een nieuwe cao komt.