Vanaf de start van de economische crisis in 2008 is de arbeid in Nederland steeds flexibeler geworden. Zeker nu de arbeidsmarkt zich weer herstelt, groeit het aantal flexwerkers en zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers) hard, zo blijkt uit onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). In 2016 verrichtte 22 procent van de werkzame beroepsbevolking flexibele arbeid; 12 procent was zzp'er. In 2008 lagen die percentages nog op respectievelijk 17 en 10 procent.
Als ondernemer kun je van deze ontwikkeling profiteren. Zeker als je een jong en groeiend bedrijf hebt, kan het voordelig zijn om niet direct vast personeel in dienst te nemen. Vaste krachten zijn doorgaans duur en vanwege hun contract voor onbepaalde tijd minder eenvoudig te ontslaan. Daarom is het verstandiger om eerst flexibel personeel in te zetten. De voor- en nadelen van tijdelijke werknemers versus zzp'ers op een rij.
Tijdelijke werknemers
Tijdelijke werknemers zijn er in allerlei soorten en maten. Ze kunnen werken op basis van een tijdelijk contract, bijvoorbeeld een jaarcontract, of via een nulurencontract of min-maxcontract. Een andere vorm van tijdelijk werk is de payrollconstructie of uitzendconstructie.
Voordelen:
- Flexibiliteit in de bedrijfsvoering
Met tijdelijke werknemers kun je snel op bedrijfsontwikkelingen inspelen. Het inhuren van een tijdelijke kracht gaat immers relatief gemakkelijk en als je hem even niet meer nodig hebt, neem je in de meeste gevallen met hetzelfde gemak weer afscheid. - Verfrissende aanpak
Tijdelijke werknemers hebben vaak een ander perspectief. Ze wisselen geregeld van job en zien heel wat bedrijven van binnen. Ze zitten niet vast aan één bepaalde manier van werken en zullen daardoor sneller met verfrissende ideeën of initiatieven komen. - Transparante personeelskosten
Bij veel soorten tijdelijke contracten zijn de personeelskosten transparant. Als je bijvoorbeeld een payroller inhuurt, of een uitzendkracht, betaal je een vast bedrag aan de payroll- of uitzendorganisatie. Je medewerker staat bij hen op de loonlijst, dus je hebt geen administratieve rompslomp van loonbelasting en vakantietoeslag. En de kosten vallen niet opeens hoger uit bij ziekte of arbeidsongeschiktheid.
Nadelen:
-
Werknemers minder tevreden
Werknemers met een tijdelijk contract zijn minder tevreden met hun baan dan werknemers met (uitzicht op) een vast contract. Dit blijkt uit onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP). Daar komt bij dat tijdelijke werknemers mogelijk ook minder betrokken zijn bij het reilen en zeilen van je bedrijf. Dit kan nadelig uitpakken als je verwacht dat je personeel af en toe eens een stapje extra zet. - Lage loyaliteit
Jij kunt in de meeste gevallen makkelijk afscheid nemen van een tijdelijke werknemer, maar dat geldt ook andersom. Door een aantrekkelijk aanbod van de concurrent kun je zomaar een waardevolle werknemer kwijtraken. Gebeurt dit een paar keer achter elkaar, dan kun je zelfs met een personeelstekort te kampen krijgen. Wees daarop beducht. - Strengere regels
Werknemers met een tijdelijk dienstverband krijgen steeds meer bescherming van de overheid. Denk bijvoorbeeld aan de Wet werk en zekerheid. Sinds de invoering van deze wet in 2015 is het minder makkelijk om tijdelijke werknemers tussentijds te ontslaan. Ook mag je hun slechts drie tijdelijke dienstverbanden in twee jaar aanbieden. Daarna volgt een vast contract.Welke risico's loop ik?
Een adviseur kan je helpen. Hij brengt de risico’s in je bedrijf in kaart en geeft advies om deze te beperken of af te dekken.
Zzp’ers
Ons land herbergt ongeveer één miljoen zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers). Je kunt deze freelancers of eenpitters, zoals ze ook wel genoemd worden, voor allerlei doeleinden inhuren. Van een specialistische opdracht voor een paar uur tot projecten van maanden of zelfs jaren.
Voordelen:
- Zeer flexibel in te zetten
Zzp’ers zijn eigen baas en delen hun eigen tijd in. Zij zien er geen probleem in om lange dagen te maken en desnoods ’s avonds of in het weekend te werken. Zolang jij die tijd maar betaalt. Je kunt hen dus vaak in korte tijd heel veel werk laten verzetten. - Hoge kwaliteit
Zzp’ers zijn doorgaans zeer deskundig in hun vakgebied. Hun expertise steunt op een jarenlange ervaring, opgedaan bij een groot aantal opdrachtgevers. Bovendien zijn ze gedreven en willen ze bij elke opdracht optimaal presteren. Het resultaat is uitstekend werk van hoge kwaliteit. Daar pluk jij de vruchten van. - Weinig verplichtingen
Voor het inhuren van een zzp’er gelden er veel minder regels dan voor het inhuren van tijdelijke werknemers. Je hoeft geen loonheffingen af te dragen en je hebt niets te maken met vakantiedagen, bonussen, doorbetaling bij ziekte of het ontslagrecht. Je hoeft ook geen extra fee te betalen, zoals bij payrollers of uitzendkrachten. Het enige wat nodig kan zijn, is het afsluiten van een modelovereenkomst. Spreek alle afspraken vooraf goed door en neem de details op in de overeenkomst.
Nadelen:
- Risico op verkapt dienstverband
Een risico van het werken met zzp'ers is dat de Belastingdienst het als een verkapt dienstverband kan zien. Vooral als het verschil tussen 'werken in opdracht' en 'werken in dienstverband' niet direct duidelijk is. Dan kun je een naheffing voor loonbelasting en sociale premies krijgen, plus een fikse boete. Door het ondertekenen van een modelovereenkomst, zoals voorgeschreven in de Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (DBA), kunnen de zzp’er en jij dit voorkomen. - Weinig controle op uitvoering
Een zzp'er wordt geacht zijn werk naar eigen inzicht en zonder toezicht van een opdrachtgever te kunnen uitvoeren. Kan hij dat niet, dan ziet de Belastingdienst dit als een aanwijzing voor een verkapt dienstverband. Dit betekent dat jij als opdrachtgever weinig invloed en controle kan uitoefenen over hoe en wanneer een zzp’er een opdracht uitvoert. Een briefing geven mag, maar daarna is de zzp'er aan zet. - Hoger uurtarief
De tarieven die je als opdrachtgever aan zzp’ers betaalt zijn doorgaans hoger dan de prijs voor werk dat in dienstverband wordt gedaan. Dat is begrijpelijk. Zzp'ers moeten alles zelf betalen, zoals de premies voor pensioen en een arbeidsongeschiktheidsverzekering en de inkomensafhankelijke bijdrage voor de zorgverzekeringswet. Deze kosten berekenen zzp’ers allemaal door in de prijs voor de geleverde dienst. Daar staat tegenover dat je als opdrachtgever bespaart op zowel directe als indirecte arbeidskosten. Je betaalt geen belastingen, premies, vakantietoeslag, dertiende maand of loon bij ziekte. Alles bij elkaar ben je niet heel veel duurder uit dan met bijvoorbeeld een uitzendkracht of payroller.