Werken volgens een ploegenrooster
Sommige ondernemingen zijn meer dan veertig uur per week in bedrijf. De kans is groot dat er dan wordt gewerkt volgens een ploegenrooster.
Werken volgens een ploegenrooster houdt in dat je werknemers achter elkaar inplant, zodat je meer bedrijfstijd creëert. Met een ploegenrooster kan een groothandel bijvoorbeeld van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat bestellingen verzamelen en klaarzetten.
Daarnaast kan een hotel er op deze manier voor zorgen dat er 24 uur per dag voldoende personeel aanwezig is om gasten te ontvangen.
Roostertaal
Rondom roosters worden allerlei termen gebruikt. Dit zijn de belangrijkste termen:
- Bedrijfstijd: de tijd dat je onderneming in bedrijf is.
- Ploegentoeslag: de toeslag die een werknemer krijgt voor werken in ploegendienst.
- Roteren: het wisselen van diensten, bijvoorbeeld als een vroege ploeg na een week een late ploeg wordt.
- Volcontinu rooster: ploegenrooster dat de volledige week bestrijkt.
- Voorwaartse en achterwaartse rotatie: bij voorwaartse rotatie roteren diensten van vroeg naar laat naar nacht en bij achterwaartse rotatie andersom.
Soorten ploegenroosters
In de praktijk kun je allerlei soorten ploegenroosters tegenkomen. Daarbij geldt als regel: hoe meer ploegen, hoe meer bedrijfstijd. Dit zijn voorbeelden van de belangrijkste soorten ploegenroosters:
1. Tweeploegenrooster
Een tweeploegenrooster kan uitgaan van een vroege en een late ploeg. Beide ploegen werken vaak op doordeweekse dagen.
2. Drieploegenrooster
Een drieploegenrooster heeft meestal een vroege en een late ploeg en eventueel een nachtploeg.
Bij alleen een vroege en een late ploeg zullen deze ploegen vaak ook in een deel van het weekend werken. Bij een vroege en een late ploeg en een nachtploeg zullen zij alleen doordeweeks werken.
Als ondernemer in de groothandel kun je te maken krijgen met brandschade aan je inventaris of een claim vanwege het leveren van een onveilig product.Ken jij de risico's in de groothandel?
3. Vierploegenrooster
Een vierploegenrooster wordt vaak gemaakt voor een vroege en een late ploeg en een nachtploeg.
Deze ploegen zullen zowel op doordeweekse dagen als in het weekend werken. De diensten bestrijken echter niet de volledige week.
4. Vijfploegenrooster
Een vijfploegenrooster kan uitgaan van een vroege en een late ploeg en een nachtploeg. Deze ploegen zullen zowel op doordeweekse dagen als in het weekend werken.
In tegenstelling tot bij het vierploegenrooster bestrijken de diensten wel de volledige week. Een vijfploegenrooster heet daarom ook wel een volcontinu rooster.
Van elk soort ploegenrooster bestaan meerdere varianten. De ploegen kunnen op verschillende manieren worden verdeeld over de dagen van de week.
Ook kunnen de diensten voorwaarts of achterwaarts roteren. Afhankelijk van de variant kan het ploegenrooster zwaarder of minder zwaar zijn voor je werknemers.
Ploegenrooster maken
Bij het maken van een ploegenrooster komt veel kijken. Belangrijke aandachtspunten zijn bijvoorbeeld:
Arbeidstijdenwet
De Arbeidstijdenwet bevat regels over de werktijden en rusttijden van werknemers. Een ploegenrooster moet voldoen aan deze regels. Op de Rijksoverheid vind je meer informatie over ploegendiensten en de Arbeidstijdenwet.
Collectieve arbeidsovereenkomst
Een collectieve arbeidsovereenkomst (cao) kan bepalingen bevatten over werken in ploegendienst. Soms gaat het om afspraken die afwijken van de Arbeidstijdenwet.
Ploegentoeslag
Een ploegentoeslag kan worden geregeld in een cao of arbeidsovereenkomst. Afhankelijk van het soort ploegenrooster kan een ploegentoeslag hoger of lager uitvallen.
Gezondheid werknemers
Ploegendiensten kunnen een negatief effect hebben op de gezondheid van je werknemers. Volgens de publicatie Maatwerk voor ploegendienst van onderzoeksinstituut TNO kunnen door nachtdiensten bijvoorbeeld gezondheidsklachten ontstaan als slaapstoornissen, hart- en vaatziekten en depressie.
In de TNO-publicatie staat dat je in ploegenroosters daarom extra aandacht moet besteden aan onder meer maatwerk en flexibiliteit. Lees de publicatie voor uitgebreide tips over het maken van optimale roosters.
Sociale leven werknemers
Veel werknemers hebben behoefte aan vrije avonden en weekenden die zij kunnen doorbrengen met hun gezinsleden. Op die manier blijft de werk-privébalans in evenwicht. Het sociale leven van je werknemers moet je dan ook in het oog houden bij het maken van ploegenroosters.
Ondernemingsraad
De ondernemingsraad (or) heeft instemmingsrecht als het gaat om werktijden. Ploegendiensten vallen hier ook onder. Dit betekent dat je or moet instemmen als je ploegendiensten invoert, wijzigt of intrekt.
Oei! Een aanrijding met een heftruck, kapotte producten of een hack van je voorraadsysteem. Zorg dat jouw zaak blijft bestaan als het even tegenzit.Specialist in de groothandel?