Wet DBA over zzp'ers, wat zijn de gevolgen?

Wet DBA in plaats van VAR verklaring

De wet DBA ging per 1 mei 2016 al in en verving daarmee de VAR-verklaring. Per 1 mei 2017 zou er ook gecontroleerd gaan worden of zzp’ers en opdrachtgevers zich wel aan de wet DBA houden. Die handhaving is uitgesteld omdat veel zakelijke opdrachtgevers en zzp’ers in de knel kwamen.

Dat betekent dat er ‘in principe’ geen boetes uitgedeeld worden. Ook aan de uitleg en exacte toepassing van de wet zal nog gesleuteld gaan worden.

Wet DBA 2025

Inmiddels is bekend dat op 1 januari 2025 de handhaving van de wet DBA weer in gang wordt gezet. Dat betekent dat bedrijven die zzp'ers inhuren weer een boete kunnen krijgen als er sprake is van verkapte loondienst.

Waarom is de wet DBA bedacht?

Met de wet DBA moet de arbeidsrelatie tussen zakelijke opdrachtgevers en zzp’ers duidelijker worden. Daarmee wil de regering zogenoemde schijnconstructies tegengaan, waarbij een ingehuurde zzp’er eigenlijk een verkapte werknemer is die normaal gesproken in loondienst zou moeten werken. Tot nu toe leverde de nieuwe wet juist onduidelijkheid en paniek op.

Gevolgen wet DBA voor werkgevers

Als werkgever is het belangrijk om goed na te gaan of je iemand terecht kunt blijven inhuren als zzp'er of dat je een arbeidscontract moet geven. Vanaf 2025 kun je een flinke boete krijgen als je onterecht kiest voor een zzp-constructie. Zeker als het om meerdere medewerkers gaat. Daarnaast kan een verkeerde aanpak je reputatie als goede werkgever aantasten. Hoe voorkom je dat?

Wet DBA toepassen: tips voor werkgevers

Zorg dat je als werkgever op tijd duidelijke keuzes maakt in het aannemen van personeel of het inschakelen van zzp'ers. Er zijn ook oplossingen waardoor jij als werkgever minder risico loopt. Denk aan mankracht inschakelen via een uitzendbureau of payrolling. Als je ervoor kiest om zzp’ers in te huren zorg dan dat je dit alvast doet volgens de wet DBA. Hoe?

Drie aandachtspunten:

1. Gebruik bij het opstellen van een overeenkomst het beoordelingskader zzp-contracten.
2. Het is niet verplicht om met een modelovereenkomst te werken. Als er geen twijfels zijn over de werkrelatie tussen de opdrachtgever en zzp'er, is het niet nodig.
3. De modelovereenkomsten zijn vijf jaar geldig. Dat betekent ook dat de Belastingdienst tot vijf jaar na de ingangsdatum kan naheffen, als blijkt dat niet volgens het contract is gewerkt.

Is iemand terecht zzp'er of eigenlijk werknemer? Test het met de webmodule inhuur zzp.

Beoordelingskader zzp-contracten

Lange tijd konden opdrachtgevers en zzp’ers contracten voorleggen aan de Belastingdienst om te kijken of de opdrachtgever loonheffingen moet inhouden en betalen. Door de Handreiking DBA is nu duidelijk waar de fiscus op let bij de beoordeling van voorgelegde contracten.

Vier stappen bij beoordeling

Volgens de handreiking is bij de beoordeling sprake van vier stappen:

1. Beoordelen gezagsverhouding
2. Beoordelen persoonlijke verplichting tot het verrichten van arbeid
3. Beoordelen verplichting om loon te betalen
4. Fictieve dienstbetrekking en gageregelingen

De eerste drie stappen richten zich op de kenmerken van een 'echte' dienstbetrekking. De vierde stap richt zich op de fictieve dienstbetrekking, waarbij je kunt denken aan aannemers van werk en leerlingen en stagiairs.

Aanpassing Wet DBA

De Wet DBA wordt verder aangescherpt aan de hand van uitspraken die rechters al hebben gedaan op dit gebied. Zo komt er meer duidelijkheid of een werkende in loondienst is of niet. Er wordt vooral gekeken naar het antwoord op drie vragen:

• Worden er instructies gegeven en wordt er toezicht gehouden op het werk? (ook wel 'materieel gezag' genoemd)
• Is het werk organisatorisch ingebed in de organisatie van de werkgever?
• Is er sprake van zelfstandig ondernemerschap binnen een arbeidsrelatie?

Wanneer aanpassing Wet DBA?

De aanpassing van de Wet DBA zal verder uitgewerkt worden. In 2025 zullen de uitgewerkte wijzigingen naar de Tweede Kamer gaan. Daarna zal het wetsvoorstel officieel ingediend worden. Wanneer de nieuwe wet precies ingaat is nog onbekend.

Voor platformwerkers, zoals bezorgers, is er inmiddels een EU-akkoord.

Controle Belastingdienst op schijnzelfstandigheid

De Belastingdienst gaat vanaf 1 januari 2025 weer meer controles uitvoeren op schijnzelfstandigheid. Met name opdrachtgevers kunnen dan sneller een boete krijgen. 

Geen modelovereenkomst ZZP meer

Verder maakt de Belastingdienst binnenkort geen gebruik meer van modelovereenkomsten voor zzp'ers. Op de website van de Belastingdienst stonden goedgekeurde overeenkomsten die bedrijven en zzp'ers konden gebruiken om de samenwerking vast te leggen. 

Nieuwe overeenkomsten worden al niet meer toegelaten en bestaande modelovereenkomsten zullen verdwijnen, mogelijk ook per 1 januari 2025. Bedrijven en zzp'ers moeten dan volledig zelf een overeenkomst maken die aan de wet DBA voldoet.

Blijf op de hoogte van nieuwe wetten en regels. Schrijf je in voor de nieuwsbrief.

Groeien met personeel

Samen met personeel werk je aan de groei van je bedrijf. Wil je weten wat daarbij in de weg kan staan? Met een adviseur breng je dit in kaart.

Ik wil advies