De eerste ervaringen met de nieuwe zzp-regels

02 augustus 2016

Opdrachtgevers en zzp’ers hebben sinds 1 mei 2016 te maken met nieuwe regels. Expert Tjeerd Poot gaat in op de eerste ervaringen met deze regels en schetst mogelijke oplossingen.

De overheid wil schijnzelfstandigheid tegengaan met nieuwe zzp-regels. Die maken het sinds 1 mei 2016 voor de Belastingdienst makkelijker om te controleren of er sprake is van een zzp’er of werknemer. Daarbij is de VAR afgeschaft en zijn de nieuwe modelovereenkomsten gepubliceerd. Eventuele sancties treffen nu ook de opdrachtgever.

Toets Belastingdienst

De kans op een controle van de Belastingdienst is sindsdien dus toegenomen, terwijl het toetsingskader niet is gewijzigd. Bij deze toets bepaalt de Belastingdienst eerst wat er tussen partijen geldt:

Wat is er afgesproken?
Hoe is dat opgeschreven?
Hoe is dat bedoeld?
Hoe zijn de afspraken uitgevoerd?

Vervolgens is de vraag: is er sprake van gezag? Is dat het geval, dan geldt de relatie als een arbeidsovereenkomst. Is dat niet het geval, dan betreft het een overeenkomst van opdracht. Om te bepalen of er sprake is van een gezagsrelatie, wordt gekeken naar alle omstandigheden.

Onzekerheid regeert

Doordat alle omstandigheden van het geval van belang zijn, is het moeilijk om te bepalen of er nu wel of niet sprake is van een arbeidsovereenkomst. Er is wel een handreiking van de Belastingdienst, maar die geeft geen zekerheid. Er zijn daarnaast ook wel lijstjes met indicatoren die wijzen op het bestaan van een arbeidsovereenkomst of een overeenkomst van opdracht, maar in de praktijk is vaak sprake van een mix daarvan. Kortom, onzekerheid regeert.

Door deze onzekerheid en omdat niemand weet hoe heet de soep gegeten wordt, zijn opdrachtgevers erg terughoudend. De hoeveelheid werk voor zzp’ers lijkt in de eerste twee maanden hierdoor sterk afgenomen, concluderen verschillende partijen. Of die trend doorzet, zal afhangen van het verloop van de controles van de Belastingdienst. Daarover is helaas nog niets bekend.

Afgekeurde modelovereenkomsten

Intussen zijn al wel 3500 modelovereenkomsten voorgelegd aan de Belastingdienst. Van die modelovereenkomsten zijn er volgens Het Financieele Dagblad 2400 in behandeling genomen. Daarvan zijn er 800 ingetrokken na kritische opmerkingen van de fiscus, 650 nog in behandeling en 750 afgekeurd. Van de beoordeelde overeenkomsten zijn er 200 goedgekeurd. Deze zijn of worden nog gepubliceerd op de website van de Belastingdienst.

Oplossingen?

Hoe is het risico van de nieuwe zzp-regels zo veel mogelijk weg te nemen? In de praktijk zijn de volgende oplossingen te onderscheiden:

de zzp’er blijft of wordt een echte zzp’er (alle indicatoren laten wijzen naar zelfstandigheid)
de zzp’er wordt een werknemer (indiensttreding bij de opdrachtgever)
de zzp’er wordt een 'ondernemende werknemer' (indiensttreding bij de opdrachtgever met een hoog gehalte aan provisieloon)
de zzp’er wordt een uitzendkracht (indiensttreding bij een uitzendonderneming)
de zzp’er wordt een payrollwerknemer (indiensttreding bij een payrollonderneming)
de zzp’er kiest voor een bv (door met meerdere zzp’ers een bedrijf te starten)

Het is ten slotte afwachten hoe de Belastingdienst zich zal opstellen en wanneer opdrachtgevers hun terughoudendheid laten varen.

Eerste versie: 02 augustus 2016

Suzanne van Ketel

Suzanne van Ketel is advocaat en gespecialiseed in het arbeidsrecht bij Nineyards Law. Zij adviseert en procedeert in arbeidsrechtelijke kwesties zoals reorganisaties en fusies, arbeidsvoorwaarden, contracteren, het ontslag van werknemers en de positie van de statutair bestuurder. Wil je meer weten? Stuur dan een mail naar Suzanne of kijk op de website van Nineyards Law.