Mag je werknemer minder werken?

Een meerderheid van de werknemers is tevreden met het aantal werkuren. Zo blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek dat ruim zes op de tien werknemers hetzelfde aantal uren willen blijven werken. Daarnaast geeft ruim een kwart aan dat zij minder uren willen werken.

De laatste groep werknemers kan het aantal uren terugbrengen op basis van de Wet aanpassing arbeidsduur. Deze wet geldt voor bedrijven met minstens tien werknemers. Overigens kunnen werknemers hiermee hun werkweek ook uitbreiden, maar dit komt minder vaak voor in de praktijk.

Voorwaarden aanpassing arbeidsduur

De voorwaarden voor de werknemer zijn:

• Hij is op de gewenste ingangsdatum van de wijziging minimaal één jaar in dienst.
• Hij stuurt minstens vier maanden voor die datum een schriftelijk verzoek.
• Hij kan een dergelijk verzoek ten hoogste eenmaal per jaar, nadat een vorig verzoek is ingewilligd of afgewezen, opnieuw indienen. Als sprake is van onvoorziene omstandigheden, dan mag deze termijn korter zijn.

Het verzoek moet de volgende gegevens bevatten:

• de gewenste ingangsdatum van de wijziging
• het aantal uren dat hij wil gaan werken
• hoe hij de uren over de week wil spreiden

Houd altijd rekening met een eventuele verplichte cao. Daarin kunnen afspraken staan over het recht om meer te werken. Deze afspraken gaan boven de Wet aanpassing arbeidsduur. Ook kan de werkgever afspraken maken met de ondernemingsraad of personeels­vertegenwoordiging over het recht om meer te werken.

Afwijzen aanpassing arbeidsduur

In de meeste gevallen moet je als werkgever instemmen met het verzoek van de werknemer. Je kunt het alleen afwijzen als het niet voldoet aan de voorwaarden of als zwaarwegende bedrijfsbelangen zich ertegen verzetten. Het laatste wordt in rechtszaken niet snel aangenomen. Daarbij gelden verschillende eisen voor verzoeken om minder of meer te werken.

Bij een verzoek om minder te werken, moet je denken aan ernstige problemen:

• voor de bedrijfsvoering bij het overnemen van de vrijgekomen uren
• op het gebied van de veiligheid
• van roostertechnische aard

Bij een verzoek om meer te werken, moet je denken aan ernstige problemen:

• van financiële of organisatorische aard
• wegens het niet voorhanden zijn van voldoende werk
• omdat er geen ruimte is in de personeels­begroting

De verdeling van de uren stel je in beginsel vast volgens de wensen van de werknemer. Je mag hiervan afwijken als zijn wens naar redelijkheid en billijkheid moet wijken. Dat betekent dat je het belang van de werknemer moet afwegen tegen dat van jou als werkgever.

Verplichtingen werkgever

De verplichtingen voor de werkgever zijn:

• Hij moet overleg plegen met de werknemer over zijn verzoek.
• Hij motiveert schriftelijk een eventuele afwijzing of afwijking van de door de werknemer gewenste spreiding van de uren.
• Hij laat de beslissing één maand voor de gewenste ingangsdatum van de wijziging schriftelijk weten aan de werknemer.

Let op

Reageer op tijd op het verzoek van de werknemer. Als je dat niet doet, dan mag hij de arbeidsduur aanpassen. In dat geval mag hij dat ook doen als je het niet met zijn verzoek eens bent.

Bedrijven met minder dan tien werknemers

Heb je minder dan tien werknemers in dienst? Dan moet je zelf een regeling treffen met je personeel. Dat betekent overigens niet dat je helemaal geen rekening hoeft te houden met de Wet aanpassing arbeidsduur. Net als bij de grotere werkgevers waarvoor deze wet geldt, moet je het belang van de werknemer meewegen.